Osmanlı Devleti'nin Kuruluşuyla İlgili Görüşler
Osmanlı Beyliği'nin nasıl kurulduğu ve hızla nasıl yükseldiği, tarihçiler arasında farklı görüşlerle açıklanmaya çalışılmıştır. Osmanlıların kimliği, kökeni ve kuruluş süreci hakkında çeşitli teoriler ortaya atılmıştır.
Paul Wittek'in "Gaza Tezi" Osmanlı'nın kuruluşunu dini motivasyonla açıklar. Bu görüşe göre Osmanlı, Bizans'a karşı savaşan bir gaziler birliği olarak kurulmuş ve bu sayede hızla genişlemiştir. Ancak bu teori, sadece dini faktörlere odaklandığı için eleştirilmiştir.
Halil İnalcık'ın Sosyal Değişim Teorisi ise daha kapsamlı bir açıklama sunar. İnalcık'a göre Moğol istilasından kaçan Türkmenlerin batıya göçü, Bizans sınırlarında sosyal değişime neden olmuş ve Osmanlı Beyliği bu ortamda yükselmiştir. Osmanlılar, diğer beyliklerden daha iyi organize olmuş ve bölgedeki Türkmenleri birleştirmeyi başarmıştır.
Merak ediyor musun? Neden diğer beylikler değil de Osmanlı Beyliği büyük bir imparatorluğa dönüşebildi? Cevap, sadece gaza ruhunda değil, Osmanlıların kurduğu sosyal ve siyasi düzende de aranmalıdır.
Mehmet Fuat Köprülü ise Osmanlı'nın Bizans sınırında bir uç beyliği olarak kurulduğunu ve kendine özgü bir yönetim anlayışı geliştirdiğini savunmuştur. Köprülü'ye göre Osmanlı'nın yükselişinde askeri faktörlerin yanı sıra sosyal ve siyasi gelişmeler de etkili olmuştur.