Fonksiyonlarda İşlemler
Fonksiyonlar üzerinde çeşitli işlemler yapabiliriz. İki fonksiyonu toplayabilir, çarpabilir veya bölebiliriz. Örneğin (f±g)(x) = f(x)±g(x) ve (f·g)(x) = f(x)·g(x) şeklinde tanımlanır.
Ters fonksiyon kavramı önemlidir. f:A→B birebir ve örten bir fonksiyon ise, f^(-1):B→A şeklinde ters fonksiyon tanımlanabilir. Unutmayın, her fonksiyonun tersi yoktur! Tersi olması için fonksiyonun birebir ve örten olması şarttır.
Ters fonksiyon bulurken pratik bir yöntem: Önce y=f(x) yazın, sonra x ve y'yi yer değiştirin. Elde ettiğiniz y=f^(-1)(x) ifadesini çözün. Doğrusal fonksiyonlarda f(x)=ax+b/cx+d ise, f^(-1)(x)=dx−b/−cx+a şeklindedir.
💡 Bileşke fonksiyon, iki fonksiyonu art arda uygulama işlemidir ve (g∘f)(x) = g(f(x)) olarak gösterilir. Sınavlarda en çok karşılaşacağınız sorulardan biri budur!
Bileşke fonksiyonlarla ilgili önemli formüller: f(−1)∘f(x)=x ve (f∘g)^(-1)(x)=g(−1)∘f(−1)(x). Ayrıca (g∘f)(x)=h(x) olduğunda, f^(-1)∘g^(-1)(x)=h^(-1)(x) olur. Bu formülleri ezberlemek yerine mantığını anlamaya çalışın, böylece her türlü problemde uygulayabilirsiniz.