Katlı Oranlar Kanunu
Aynı iki element birden fazla bileşik oluşturabilirse, katlı oranlar kanunu devreye girer. Bir elementin miktarı sabitken, diğer elementin miktarları arasında basit tam sayı oranları bulunur.
CO ve CO₂ mükemmel bir örnek: 12 gram karbonla birleşen oksijenler 16 gram ve 32 gram. Oksijen oranı 16/32 = 1/2 - işte bu katlı oran! John Dalton bu kanunu 1840'ta atom kuramıyla açıkladı.
Katlı oran arayabilmek için şartlar var: Aynı elementlerden oluşan, en fazla iki element içeren ve basit formülleri farklı olan bileşikler gerekli. N₂O₄ ile NO₂ arasında katlı oran aranmaz çünkü aslında aynı bileşikler.
Dalton'ın atom teorisi tüm bu kanunları açıklıyor: Atomlar tepkimelerde yok olmaz/oluşmaz (kütle korunur), aynı elementin atomları aynı kütlede (sabit oranlar), farklı sayıda atom birleşebilir (katlı oranlar).
Sınav Stratejisi: Katlı oran sorularında önce elementlerden birinin miktarını eşitle, sonra diğerinin oranını hesapla. Sistematik yaklaşım başarının anahtarı!