Çarpanlar, Katlar ve Asal Sayılar
Bir doğal sayı iki doğal sayının çarpımı şeklinde yazılırsa, elde ettiğimiz sayıların her birine çarpan (bölen) denir. Örneğin, 24 sayısının çarpanları 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24'tür. Bu çarpanları şu şekilde de gösterebiliriz: 2×12, 3×8, 4×6.
Bir doğal sayının katları, o sayının sırayla 1, 2, 3, 4... gibi doğal sayılarla çarpımından oluşur. Mesela 3'ün katları: 3, 6, 9, 12, 15... şeklinde devam eder.
Asal sayılar sadece 1 ve kendisine bölünebilen sayılardır. İlk asal sayılar: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31 şeklinde sıralanır. Dikkat et, 1 sayısı asal değildir!
💡 İpucu: Bir sayının asal olup olmadığını kontrol etmek için, o sayıdan küçük asal sayılara bölünüp bölünmediğine bakabilirsin.
Bölünebilme Kuralları
Bir sayının başka bir sayıya bölünebilmesi için bazı kurallar vardır:
2 ile bölünebilme: Çift doğal sayılar 2 ile kalansız bölünür. Yani son basamağı 0, 2, 4, 6 veya 8 olan sayılar 2 ile tam bölünür.
3 ile bölünebilme: Rakamları toplamı 3 veya 3'ün katı olan sayılar 3 ile kalansız bölünür.
4 ile bölünebilme: Son iki basamağı "00" veya 4'ün katı olan sayılar 4 ile kalansız bölünür.
5 ile bölünebilme: Son basamağı 0 veya 5 olan sayılar 5 ile kalansız bölünür.
6 ile bölünebilme: Hem 2 ile hem de 3 ile kalansız bölünebilen sayılar 6 ile kalansız bölünebilir.
9 ile bölünebilme: Rakamları toplamı 9 veya 9'un katı olan sayılar 9 ile kalansız bölünebilir.
10 ile bölünebilme: Son basamağı 0 olan sayılar 10 ile kalansız bölünebilir.