Çarpışmalar
Çizgisel momentum ve kinetik enerjinin korunumu, çarpışmaların sınıflandırılmasında önemli rol oynar. Dış kuvvetler olmadan sabit hızlı cisimlerin çarpışmalarında çizgisel momentum korunur.
Tanım: Esnek çarpışmalar, sistemin kinetik enerjisinin korunduğu çarpışmalardır.
Tanım: Esnek olmayan çarpışmalar, kinetik enerjinin korunmadığı, ses, ısı, ışık veya şekil değişikliği gibi durumların olduğu çarpışmalardır.
Tanım: Tamamen esnek olmayan çarpışmalar, cisimlerin birbirine kenetlenip birlikte hareket ettiği esnek olmayan çarpışmalardır.
Çarpışmalar, cisimlerin hareket doğrultularına göre de sınıflandırılır:
- Bir boyutta merkezi çarpışmalar: Cisimler aynı doğrultu üzerinde çarpışır ve doğrultu değiştirmez.
- İki boyutta merkeziolmayan çarpışmalar: Cisimler çarpışmadan sonra ayrı ayrı ilerleme doğrultularını değiştirir.
Örnek: Bir boyutta esnek çarpışmalarda, çarpışmadan önceki ve sonraki toplam çizgisel momentum ve kinetik enerji korunur. Bu durum matematiksel olarak şöyle ifade edilir:
P_ilk = P_son
m₁v₁ + m₂v₂ = m₁v₁' + m₂v₂'
E_ilk = E_son
½m₁v₁² + ½m₂v₂² = ½m₁v₁'² + ½m₂v₂'²