DNA ve Genetik Kod
DNA, yani deoksiribonükleik asit, tüm canlıların kalıtsal özelliklerini taşıyan çift zincirli sarmal yapıdadır. Hücrenin yönetici molekülü olarak tüm yaşamsal olayları kontrol eder. Bakteri gibi ilkel canlılarda DNA sitoplazmada dağınık halde bulunurken, bitki ve hayvan gibi gelişmiş canlılarda çekirdekte yer alır.
DNA'nın en küçük yapı birimi nükleotitlerdir. Tüm canlılar aynı çeşit nükleotitlerden oluşur, ancak nükleotitlerin sayı ve dizilimi farklı olduğu için genetik çeşitlilik ortaya çıkar. Tek yumurta ikizlerinin DNA dizilimleri aynıdır, bu yüzden birbirlerine çok benzerler.
Gen, DNA üzerinde saç şekli, göz rengi, kan grubu gibi kalıtsal özelliklerin şifrelendiği bölgedir. DNA'nın görev birimi olarak düşünülebilir. Kromozomlar ise DNA'nın özel proteinlerle birleşerek oluşturduğu yapılardır ve kalıtsal özelliklerin nesilden nesile aktarılmasını sağlar. İnsanların vücut hücrelerinde 46 kromozom bulunur (23'ü anneden, 23'ü babadan gelir).
İlginç Bilgi: Kromozom sayısı ile canlının gelişmişliği arasında bir ilişki yoktur. Örneğin, bir eğrelti otunun 500 kromozomu varken, insanın sadece 46 kromozomu vardır!
DNA eşlenmesi sırasında önce DNA'nın iki zinciri birbirinden ayrılır. Sitoplazmadaki nükleotitler çekirdeğe girer ve adenin karşısına timin, guaninin karşısına sitozin nükleotiti gelecek şekilde yerleşir. Bu süreç sonunda birbirinin aynısı iki DNA molekülü oluşur.