Dilek Kipleri ve Fiil Çekimleri
Dilek kipleri, isteklerimizi, dileklerimizi, emirlerimizi ve şartlarımızı belirtmek için kullanılır. Dört temel dilek kipi vardır: şart kipi −se/−sa, gereklilik kipi −meli/−malı, istek kipi −e/−a ve emir kipi.
Şart kipi, bir eylemin yapılması için gerekli koşulu belirtir. Örneğin "okusak" şart kipindedir. Gereklilik kipi, yapılması gereken eylemleri gösterir, "güvenmelisin" gibi. İstek kipi, bir dileği veya isteği belirtir, "vereyim" gibi. Emir kipi ise doğrudan emirleri ifade eder, "topla" veya "in" gibi.
Fiilleri çekimlemek için önce kök fiil belirlenir, sonra istenen kip ve şahıs ekleri getirilir. Örneğin "oku-" fiiline gelecek zaman kipi "-ecek/-acak" ve 2. çoğul şahıs eki "-siniz" getirerek "okuyacaksınız" şeklinde çekimleyebiliriz.
Önemli! Dilek kiplerinden özellikle istek kipi −eyim,−elim ve emir kipi (git, gelin) sıklıkla karıştırılır. İstek kipinde daha nazik bir dilekten, emir kipinde ise doğrudan bir komuttan bahsedildiğini unutma!