Benzetme Sanatları: Teşbih ve İstiare
Teşbih (Benzetme), bir varlığı başka bir varlığa benzeterek anlatma sanatıdır. Teşbihin dört temel unsuru vardır: benzeyen, benzetilen, benzetme yönü ve benzetme edatı. Hepsi kullanıldığında tam teşbih oluşur.
"İpek gibi yumuşacık saçları vardı" cümlesinde saçlar (benzeyen), ipeğe (benzetilen) yumuşaklık yönünden (benzetme yönü) "gibi" edatıyla benzetilmiştir. Eğer bu dört unsurdan biri eksikse, buna yarım teşbih denir. "Zeytin gözlü" ve "kalem kaşlım" ifadelerinde olduğu gibi.
💡 Dikkat! Teşbihin etkili olması için benzetme yönünün özgün olması önemlidir. Herkesin kolayca düşünebileceği benzetmeler yerine yaratıcı benzetmeler kullanmaya çalışın.
İstiare (Eğretileme) ise aralarında benzerlik bulunan kelimelerin birbirinin yerine kullanılmasıdır. İki türü vardır: Açık istiare ve kapalı istiare. Açık istiarede sadece benzetilen kullanılır. "Beşikte yatan kuzu" derken bebek kast edilmiştir ama sadece "kuzu" kelimesi kullanılmıştır. Kapalı istiarede ise sadece benzeyen kullanılır. "Hayatı alabora oldu" cümlesinde hayat gemiye benzetilmiş ama sadece "hayat" kelimesi kullanılmıştır.