İslamiyet Öncesi Türk Şiiri: Koşuk
Koşuk, İslamiyet'ten önceki Türk edebiyatının en yaygın şiir türüdür. Bu şiirler şaman, kam, baksı veya ozan adı verilen şairler tarafından kopuz eşliğinde söylenirdi. Özellikle sığır, şölen ve toy gibi toplumsal törenlerde icra edilirdi.
Koşukların içeriğini genellikle aşk, doğa ve kahramanlık temaları oluşturur. Şekil olarak dörtlüklerden oluşan koşuklar, 7'li veya 8'li hece ölçüsüyle söylenir. Kafiye düzeni genellikle "abab, cccb, dddb..." şeklinde olup, çoğunlukla yarım kafiye kullanılır.
Dil açısından koşuklar, yabancı kültürlerin etkisinden uzak saf bir Türkçe ile söylenmiştir. Bu yönüyle koşuklar, hem şekil hem içerik bakımından Halk edebiyatındaki koşmaya benzerken, şiirsel özellikleri bakımından Divan edebiyatındaki gazele yakındır.
Biliyor muydun? Koşuklar sadece eğlence için değil, aynı zamanda toplumsal değerleri ve kahramanlık ruhunu genç nesillere aktarmanın bir yoluydu!
Sagu: Yas Şiirleri
Sagu, ölüm sonrası düzenlenen yuğ törenleri sırasında söylenen yas şiirleridir. Ölen kişinin ardından duyulan acıyı, üzüntüyü dile getirir ve ölen kişinin kahramanlığını, cesaretini ve yaptığı iyilikleri anlatır.
Şekil olarak sagu da koşuk gibi dörtlüklerden oluşur ve 7'li hece ölçüsüyle söylenir. Kafiye düzeni "abab, cccb, dddb..." şeklindedir ve genellikle yarım kafiye kullanılır.