Türk Edebiyatının Tarihsel Dönemleri
Türk edebiyatı tarihte iki ana döneme ayrılıyor ve her birinin kendine özgü özellikleri var. Bu dönemleri bilmek, sınavlarda sık sorulan konulardan biri!
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı tamamen yerli ve özgün. Yabancı kelimelerden uzak, saf Türkçe kullanılmış. Bu dönem de kendi içinde ikiye ayrılıyor.
Sözlü dönemde konuşma dili kullanılmış, dörtlük nazım biçimi ve hece ölçüsü tercih edilmiş. Koşuk ve destanlar bu dönemin ürünleri. Doğa sevgisi, kahramanlık ve ölüm gibi evrensel temalar işlenmiş.
Yazılı dönemde ise Köktürk ve Uygur metinleri öne çıkıyor. VIII. yüzyıla ait Köktürk kitabeleri bu dönemin ilk yazılı eserleri. Altın Yoruğ, Sekiz Yükmek ve Irg Bitig gibi eserler Uygurca yazılmış önemli metinler.
İslami dönem 8. yüzyıldan başlayıp 19. yüzyıla kadar sürmüş. Bu uzun dönem Halk Edebiyatı ve Divan Edebiyatı olmak üzere ikiye ayrılıyor. Halk edebiyatı sade Türkçeyle yazılırken, divan edebiyatı Arapça ve Farsça kelimelerle süslü bir dil kullanmış.
💡 Sınav İpucu: İslamiyet öncesi dönemde yabancı kelime yok, İslami dönemde Arapça-Farsça kelimeler çokça kullanılmaya başlanmış!