Türk Devletlerinin Yapısı ve Kültür Özellikleri
Uygurlar, 744-840 yılları arasında hüküm süren ve yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Kutluk Bilge Köl Kağan tarafından kurulmuş, Moyen Çor döneminde en parlak zamanını yaşamıştır. Bögü Kağan zamanında Manihaizm dinini kabul eden Uygurlar, tarım yapmış, saraylar ve tapınaklar inşa etmişlerdir. Türk tarihinde ilk kütüphane, ilk örgün eğitim, ilk minyatür ve ilk kağıt para kullanımı Uygurlara aittir.
Türk devlet yönetiminin temelinde Kut anlayışı vardır. Buna göre, Gök Tanrı hükümdara devleti yönetme yetkisi vermiştir. Türk Cihan Hakimiyeti düşüncesi, "güneşin doğduğu yerden battığı yere kadar hakim olma" idealini temsil eder. Kızıl Elma ise her zaman ilerideki hedefi simgeler.
Türk devletlerinde Kurultay Toy/Kenges\c, önemli kararların alındığı meclistir. Kağan yoksa Ayguci kurultaya başkanlık eder. Devlet görevlileri arasında Tigin (hükümdar oğlu), Şad (hanedan üyesi komutan), İnanç (tigin eğitmeni), Ayguci (vezir) gibi unvanlar vardır.
Unutma! Türklerde devleti oluşturan unsurlar bağımsızlık (oksızlık), halk, ülke ve teşkilattır. Hükümdarın görevlerinden biri de "açları doyurup çıplağı giydirmek"tir - bu sosyal devlet anlayışının ilk örneklerindendir.
Türklerin hukuk sistemi Töreye dayanır. Törenin oluşumunda kut anlayışı, hakanların koyduğu yasalar, kurultayda alınan kararlar ve gelenekler etkilidir. Törenin dört temel ilkesi: adalet (könilik), iyilik (uzluk), eşitlik (tüzlük) ve insanlıktır.
Türklerin yazılı edebiyatında en önemli eserler Orhun Abideleridir. Türk edebiyatının bilinen ilk yazılı metinleri olan bu abideler, Köktürkler döneminde dikilmiş ve Türklerin ilk siyasetnamesi olarak kabul edilir. İlk çözülen kelimesi "Tengri" olan bu yazıtları William Thomsen çözmüştür. Türk tarihinin ilk yazarı ve tarihçisi Vezir Tonyukuk'tur.