Avrupa'da Yaşanan Gelişmeler ve 20. Yüzyılda Osmanlı Devleti

15. ve 16. yüzyılda Avrupa'da "yeniden doğuş" anlamına gelen Rönesans yaşandı. Bu dönemde skolastik düşünce ve kilise otoritesi sarsıldı, akılcılık ve bilimselliği benimseyen pozitif bilimler Avrupa'ya egemen olmaya başladı.

16. yüzyılda yaşanan Reform hareketleri ile Avrupa'daki mezhep birliği bozuldu. Kilisenin bilimsel ve kültürel faaliyetler üzerindeki baskısı azalmaya başladı. 17. yüzyılda ise "Aydınlanma Çağı" yaşandı ve bilgiye ulaşmada akıl, deney ve gözlem yöntemi öne çıktı.

Avrupa'daki bu gelişmeler Fransız İhtilali'nin çıkmasına zemin hazırladı. Ülkedeki mutlak krallık, ağır vergiler ve toplumsal sınıf ayrımları ihtilali tetikledi. Aydınlanma dönemi düşünürlerinin (Montesquieu, Rousseau, Diderot, Voltaire) fikirleri etkili oldu.

$!NOTE$ Fransız İhtilali sonucunda insanların din, inanç ve düşünce özgürlüğü tanındı, "İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi" yayımlandı ve önemli bir kavram olarak "milliyetçilik" ortaya çıktı.

Sanayi Devrimi İngiltere'de başladı ve insan-hayvan gücünün yerini makineler aldı. Bu gelişmeyle büyük fabrikalar kuruldu, köylerden kentlere göçler hızlandı, üretim arttı. Ancak ham madde ve pazar arayışı devletlerarası rekabetin artmasına, sömürgeciliğin doğmasına ve I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden oldu.

20. yüzyılda Osmanlı Devleti, Avrupa'daki gelişmeleri takip edemediği için bilimsel, teknik ve ekonomik alanlarda geride kalmıştı. Kapitülasyonlar nedeniyle Avrupa'nın açık pazarı haline gelmişti.

Fransız İhtilali'nin "milliyetçilik" ilkesi, Osmanlı içindeki ulusların bağımsızlık için isyan çıkarmalarına ve devletin dağılmasına sebep oldu. İhtilal aynı zamanda Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve I. Meşrutiyet'in ilanında etkili oldu.

I. Meşrutiyet (1876) ile Türk tarihinde ilk defa anayasal düzene geçildi ve halk ilk kez ülke yönetimine katıldı. Ancak II. Abdülhamit, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nı bahane ederek meclisi tatil etti ve 1908'e kadar ülkeyi tek başına yönetti. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin baskılarıyla 1908'de II. Meşrutiyet Dönemi başladı.

Mustafa Kemal'in Çocukluk ve Eğitim Hayatı

Mustafa Kemal'in çocukluğunun geçtiği Selanik, Osmanlı'nın Batı'ya açılan kapısıydı. Şehirde çok farklı milletler yaşıyor, bu durum zengin bir kültürel yapı oluşturuyordu. Bu çok uluslu yapı, canlı bir ticaret hayatı ve kültürel zenginlik oluşturmuştu.

Bu dönemde Osmanlı Devleti'nde eğitim-öğretim birliği yoktu. Medreseler, Batı tarzı okullar, azınlık okulları ve yabancı okullar eğitim sistemini oluşturuyordu. Mustafa Kemal'in öğrenim gördüğü okullar şunlardı: Mahalle Mektebi, Şemsi Efendi Mektebi, Selanik Mülkiye Rüştiyesi, Askeri Rüştiye, Askeri İdadi, Harp Okulu ve Harp Akademisi.

$!NOTE$ Askeri İdadi'deyken Fransızcasını geliştiren Mustafa Kemal, edebiyat ve tarihe ilgi duymuştur. Harp Okulu'ndan teğmen, Harp Akademisi'nden ise kurmay yüzbaşı rütbesi ile mezun olmuştur.

Mustafa Kemal'in Askerlik Hayatı

Mustafa Kemal'in ilk görev yeri Şam 5. Ordu'ydu. Burada Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ni kurdu. Daha sonra 31 Mart Olayı'nın bastırılmasında görev aldı.

Trablusgarp Savaşı'nda bölgeye gizlice giderek halkı örgütledi ve ilk askeri başarısını burada elde etti. Balkan Savaşları'nda Edirne'nin alınmasında görev aldı. Sofya'da Askeri Ataşelik yaptı.

Çanakkale Cephesi'nde savaşın kazanılmasında etkili oldu. Kafkas Cephesi'nde Muş ve Bitlis'i Ruslardan geri aldı. Son olarak Suriye-Filistin Cephesi'nde ordunun yok olmasını önledi.

Kurtuluş Savaşı'nda Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz'u yöneterek milletimizi bağımsızlığa kavuşturdu.

Mustafa Kemal'in Hayatındaki Dört Şehir

Selanik, Mustafa Kemal'in farklı kültür ve yaşam tarzlarını görmesi bakımından önemliydi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne burada katıldı ve şehir, fikirlerinin gelişmesine katkı sağladı.

Manastır'da aldığı eğitimle tarih bilinci ve milliyetçi kişiliği gelişti, Fransızcasını ilerletme imkanı buldu.

İstanbul'da siyasi görüşleri olgunlaşmaya başladı, okul yıllarında gazete ve dergi hazırladı. Osmanlı Devleti işgallere tepkisiz kalınca halkı örgütlemek için Anadolu'ya buradan geçti.

Sofya'da Batılı bir toplumun yaşayış biçimini gözlemlemesi bakımından önemli bir deneyim yaşadı. Katıldığı toplantılarda yabancı temsilcilerle görüştü ve ülkedeki Türk azınlığın yaşantısıyla ilgilendi.

I. Dünya Savaşı ve Mondros Ateşkes Antlaşması

I. Dünya Savaşı'nın nedenleri arasında sömürgecilik, milliyetçilik akımının etkisi, silahlanma yarışı ve devletler arası bloklaşma bulunmaktadır. Ayrıca Almanya'nın İngiliz sömürgelerini ele geçirme isteği, Rusya'nın sıcak denizlere inmek istemesi gibi özel nedenler de vardı.

Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesinde kaybettiği yerleri geri alma isteği, Alman hayranlığı, Almanya'nın savaşı kazanacağı düşüncesi ve siyasi yalnızlıktan kurtulma isteği etkili olmuştur. Yavuz ve Midilli zırhlı gemilerinin Rus limanlarını bombalamasıyla Osmanlı Devleti fiilen savaşa girmiştir.

Savaşta İttifak Devletleri $Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti, Bulgaristan$ ve İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, ABD ve diğerleri) karşı karşıya geldi. İtalya savaş sırasında taraf değiştirmiştir.

$!TIP$ Osmanlı Devleti; Kafkas, Çanakkale, Kanal, Irak, Hicaz-Yemen cephelerinde taarruz, Makedonya, Suriye-Filistin, Romanya ve Galiçya cephelerinde yardım ve savunma savaşları yaptı.

Savaşı İtilaf Devletleri kazandı. Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı Devleti silah bıraktı. Antlaşmanın önemli maddeleri şunlardır:

• Boğazlar açılacak, istihkâmlar İtilaf Devletlerine verilecek
• İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden yerleri işgal edebilecek
• Doğudaki altı ilde karışıklık çıkarsa işgal edilecek
• Ulaşım yolları ve iletişim sistemi İtilaf Devletlerine bırakılacak

Bu maddeler, Osmanlı Devleti'ni savunmasız bırakmak, işgalleri kolaylaştırmak ve yapılacak işgallere hukuki zemin hazırlamak amacını taşıyordu.

Mondros ve İşgallere Karşı Tutumlar:

• İstanbul Hükümeti: Ateşkesin gerekliliklerinin yerine getirilmesini istedi.
• İtilaf Devletleri: Barış antlaşmasını beklemeden işgallere başladı.
• Türk Halkı: Kurdukları cemiyetlerle bölgelerini işgallere karşı korumaya çalıştı.
• Mustafa Kemal Paşa: İstanbul Hükümetinin tutumuna karşı Anadolu'da yeni bir mücadelenin başlatılması gerektiğini düşündü.
• Azınlıklar: Kurdukları cemiyetlerle ve aldıkları destekle işgallere başladılar.

Kuva-yi Milliye Ruhu ve Cemiyetler

Kuvayımilliye'nin kurulmasında etkili olan faktörler arasında İstanbul Hükümeti'nin işgallere sessiz kalması, ordunun dağıtılması, silahlara el konulması ve Anadolu'da işgallerin başlaması bulunmaktadır. Bu direniş hareketi, işgallere karşı Türk halkının azmini artırmış ve Milli Mücadele'nin başlamasına katkı sağlamıştır.

Yararlı cemiyetler milli bilincin doğmasına katkıda bulunmuş ve İstanbul Hükümeti, İtilaf Devletleri ve azınlıklara karşı mücadele etmişlerdir. Kilikyalılar Cemiyeti, Milli Kongre Cemiyeti, Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti bunlara örnektir.

Zararlı cemiyetler ise İtilaf Devletleri tarafından desteklenmiş ve bağımsızlık ilkesine aykırı hareket etmişlerdir. Mavri Mira, Pontus Rum Cemiyeti gibi azınlık cemiyetleri ile Wilson Prensipleri, İngiliz Muhipleri gibi Türklerin kurduğu zararlı cemiyetler bu grupta yer almaktadır.

Milli Mücadele Başlıyor

Mustafa Kemal Paşa, bölgedeki güvenliği sağlaması için 9. Ordu Müfettişliği görevi ile 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. Asıl amacı halkı örgütleyerek Milli Mücadele'yi başlatmaktı.

$!NOTE$ Havza Genelgesi'nde Mustafa Kemal, işgallerin protesto edilmesi, mitingler düzenlenmesi ve azınlıklara zarar verilmemesi gibi konulara değinmiştir. Bu genelge ile milli bilincin uyandırılmasını amaçlamıştır.

Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) ile "Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir" denilerek milli mücadelenin gerekçesi açıklanmış, İstanbul Hükümetine ilk kez karşı çıkılmıştır. Ayrıca "Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" denilerek milli egemenliğe vurgu yapılmıştır.

Erzurum Kongresi'nde $23 Temmuz - 7 Ağustos 1919$ "Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz" denilmiş ve ilk kez geçici bir hükümet kurma fikri ortaya atılmıştır. Temsil Heyeti oluşturulmuş ve başkanlığına Mustafa Kemal Paşa getirilmiştir.

Sivas Kongresi'nde $4-11 Eylül 1919$ Erzurum Kongresi kararları aynen kabul edilmiş, bütün cemiyetler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirilmiştir. Manda ve himaye kesin olarak reddedilmiş ve tam bağımsızlık istenmiştir.

Amasya Görüşmeleri'nde $20-22 Ekim 1919$ İstanbul Hükümetinin temsilcisi Salih Paşa ile Temsil Heyeti temsilcisi Mustafa Kemal Paşa arasında yapılan görüşmelerde, Mebusan Meclisi'nin toplanması kararı alınmıştır. Temsil Heyeti İstanbul Hükümeti tarafından resmen tanınmıştır.

Mebusan Meclisi'nin açılmasıyla kabul edilen Misakımilli, Milli Mücadele'nin siyasi programı olmuştur. Bu kararlar sonrası İtilaf Devletleri İstanbul'u işgal etmiş, Mebusan Meclisi dağıtılmıştır.

TBMM'nin açılması (23 Nisan 1920) ile meclis başkanlığına Mustafa Kemal seçilmiş, yasama ve yürütme yetkisi TBMM'ye verilmiştir. I. Meclis kurucu, demokratik ve savaşçı nitelikte olup, güçler birliği ilkesi benimsenmiştir.

Sevr Barış Antlaşması (10 Ağustos 1920), Türk halkı için bir ölüm fermanı niteliğindeydi. TBMM bu antlaşmayı onaylamadığı için geçersiz kalmıştır.

Ya İstiklal Ya Ölüm: Milli Bir Destan

Kurtuluş Savaşı üç cephede yürütüldü: Doğu, Güney ve Batı. Doğu Cephesi'nde Ermenilerle mücadele edildi. Ermeniler, Doğu Anadolu'da devlet kurmak istiyorlardı. TBMM ile Ermenistan arasındaki savaşı TBMM kazandı ve Gümrü Antlaşması imzalandı. Bu, TBMM'nin ilk askeri ve siyasi başarısıydı.

Güney Cephesi'nde Fransızlar ve Ermenilerle mücadele edildi. Maraş'ta Sütçü İmam, Urfa'da Ali Saip Ursavaş, Antep'te Şahin Bey önderliğinde direniş gösterildi. Uzun mücadeleler sonunda Fransa'yla yapılan Ankara Antlaşması ile düşman bölgeyi terk etti.

$!TIP$ TBMM tarafından Antep'e 1921 yılında "Gazi", Maraş'a 1973 yılında "Kahraman", Urfa'ya 1984 yılında "Şanlı" unvanları verilmiştir.

Batı Cephesi'nde Yunanlılarla mücadele edildi. Başlangıçta Kuvayımilliye birlikleriyle mücadele edildi, sonra düzenli orduya geçildi. I. İnönü Savaşı düzenli ordunun ilk başarısıydı. Bu zaferden sonra:

• Londra Konferansı düzenlendi ve İtilaf Devletleri TBMM'yi resmen tanıdı
• Afganistan ile dostluk antlaşması imzalandı
• Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı

II. İnönü Savaşı'nda da Türk ordusu başarılı oldu. Halkın TBMM'ye güveni arttı ve İtalya Anadolu'yu boşaltmaya başladı. Kütahya-Eskişehir Savaşları'nda ise yorgun olan Türk ordusu Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi.

Sakarya Meydan Savaşı'nda "topyekûn savaş" taktiği uygulandı ve Yunan ordusu geri çekilmeye başladı. Bu zaferle 1683'ten beri devam eden Türk geri çekilmesi sona erdi ve Mustafa Kemal Paşa'ya "Gazi" unvanı ve "Mareşallik" rütbesi verildi. Daha sonra:

• Kars Antlaşması ile doğu sınırımız kesinlik kazandı
• Ankara Antlaşması ile Fransa Hatay hariç işgal ettiği yerlerden çekildi

Büyük Taarruz ile Yunan ordusu Anadolu'dan atıldı ve silahlı mücadele sona erdi. Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922) ile Türk-Yunan savaşı sona erdi, Doğu Trakya savaş yapılmadan geri alındı.

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) ile askerî zaferler siyasi zaferlerle taçlandırıldı. Hatay, Musul ve Batum hariç sınırlar Misakımilli'ye göre çizildi. Boğazlar, Hatay ve nüfus mübadelesi konuları Lozan sonrası çözüldü. Bu antlaşma ile Osmanlı'dan kalma pek çok sorun çözüldü ve sömürge altında olan devletlere örnek olundu.

Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye

Atatürkçülük, temelleri Atatürk tarafından atılan, devlet hayatı, fikir hayatı ve ekonomik hayata ilişkin gerçekçi düşünceler ve ilkelerdir. Atatürkçülük; Türk insanının ihtiyaçlarından doğmuş, tam bağımsızlığı benimseyen, eşitlikçi, barışçıl ve akılcı bir düşünce sistemidir.

Atatürk'ün düşünce sisteminin oluşmasında; doğup büyüdüğü ortam, yaşadığı olaylar, milli sorunlar ve okuduğu kitaplar etkili olmuştur. Jean-Jacques Rousseau, Voltaire, Montesquieu, Namık Kemal, Ziya Gökalp gibi düşünürler de onu etkilemiştir.

$!NOTE$ Atatürk ilkeleri; kaynağını Türk milli kültüründen alır, evrensel ve barışçıdır, akılcı ve bilimseldir, birbiriyle uyumludur ve taklitçi değildir.

Cumhuriyetçilik, egemenliğin millete ait olduğu yönetim biçimidir. Halkın kendi kendisini yönetmesi olarak tanımlanabilir. TBMM'nin açılması, Saltanatın kaldırılması ve Cumhuriyet'in ilanı bu ilke doğrultusunda yapılan inkılaplardır.

Milliyetçilik ilkesine göre, ırkçılık reddedilir, milletini sevmek ve yüceltmek için çalışmak esastır. İstiklal Marşı'nın kabulü, Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu'nun kurulması bu ilke kapsamında yapılan çalışmalardır.

Halkçılık ilkesi, belirli bir grup ya da kişi üstünlüğünü reddeder. Herkes devlet imkânlarından eşit olarak yararlanır ve vatandaşlar kanun önünde eşittir. Aşar vergisinin kaldırılması, Soyadı Kanunu ve Kılık Kıyafet Kanunu bu ilkeyle ilgilidir.

Devletçilik, halkın yararı olan alanlarda özel sektörün gerçekleştiremediği işleri devletin yapmasıdır. Özel teşebbüs engellenmez ve ekonomide vatandaş-devlet iş birliği vardır. Beş yıllık kalkınma planları, Merkez Bankası'nın kurulması bu ilke doğrultusunda yapılmıştır.

Laiklik, devlet düzeninin ve hukuk kurallarının dine değil, akla ve bilime dayandırılmasıdır. Dinin sömürü aracı olarak kullanılmasını engeller. Halifeliğin kaldırılması, tekke ve zaviyelerin kapatılması laiklik ilkesi kapsamındaki inkılaplardır.

İnkılapçılık, çağın gerisinde kalmış kurumların yıkılarak kısa sürede yeni kurumların oluşturulmasıdır. İnkılapçılık, Atatürk ilkelerinin hepsini bünyesinde toplar ve değişen şartlara göre kendini yeniler.

Milli Güç Unsurları arasında askeri güç, ekonomik güç, siyasi güç ve sosyokültürel güç bulunur. Bunlar bir ulusun ulusal hedeflere ulaşması için kullanabileceği maddi ve manevi kaynakların toplamıdır.

Çağdaş Türkiye Yolunda Adımlar

Siyasi alanda yapılan önemli inkılaplar arasında Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922), Ankara'nın başkent ilan edilmesi (13 Ekim 1923), Cumhuriyet'in ilanı (29 Ekim 1923) ve Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924) bulunmaktadır. Ayrıca Türk kadınına 1930'da belediye seçimlerine katılma, 1934'te milletvekili seçilme hakkı verilmiştir.

Eğitim ve kültür alanında Tevhidi Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924) ile tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmış, kültürel birlik sağlanmıştır. Harf İnkılabı (1 Kasım 1928) ile okuma-yazma kolaylaştırılmıştır. Millet Mektepleri açılarak halka okuma-yazma öğretilmiştir. Ayrıca Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu kurularak milli kültürün geliştirilmesi amaçlanmıştır.

$!TIP$ İsviçreli bilim insanı Malche'nin görüşleri doğrultusunda üniversite reformu yapılmış, Darülfünun kapatılarak İstanbul Üniversitesi açılmıştır.

Toplumsal alanda Şapka Kanunu ile kılık-kıyafet düzenlemesi yapılmış, tekke ve zaviyeler kapatılarak dini duyguların istismar edilmesi önlenmiştir. Soyadı Kanunu ile resmi işlerdeki karışıklıklar giderilmiştir. Saat ve ölçülerde değişiklik yapılarak Avrupa ülkeleriyle uyum sağlanmıştır.

Ekonomi alanında Aşar vergisi kaldırılarak köylünün durumu iyileştirilmiştir. Türkiye İktisat Kongresi İzmir'de toplanmış ve Misak-ı İktisadi kabul edilmiştir. Beş yıllık kalkınma planları hazırlanmış, sanayinin gelişmesi için Teşvik-i Sanayi Kanunu, denizciliğin millileşmesi için Kabotaj Kanunu çıkarılmıştır.

Sağlık ve spor alanında Çocuk Esirgeme Kurumu ve Kızılay Cemiyeti kurulmuştur. Umumi Hıfzısıhha Kanunu çıkarılmış, veremle mücadele dernekleri kurulmuştur. Türkiye İdman Cemiyeti kurulmuş ve Paris Olimpiyatlarına sporcu gönderilmiştir.

Hukuk alanında 1921 ve 1924 Anayasaları hazırlanmıştır. İsviçre Medeni Kanunu alınarak Türk kadınına sosyal haklar tanınmıştır. İtalya'dan Ceza Kanunu, Almanya'dan Ticaret Kanunu ve İsviçre'den Borçlar Kanunu alınmıştır.

Büyük Nutuk, Atatürk'ün yaptığı çalışmaları halka anlatabilmek için kaleme aldığı, 1919-1927 yılları arasındaki olayları kapsayan evrensel bir eserdir. 10. Yıl Nutku ise Cumhuriyet'in ilk on senesinde yapılan çalışmaları anlatan ve "Ne mutlu Türk'üm diyene!" sözüyle biten önemli bir konuşmadır.

Rejim karşıtı isyanlar olarak Şeyh Sait İsyanı, İzmir Suikast Girişimi ve Menemen Olayı yaşanmıştır. Bunlar, Cumhuriyet rejimine karşı tehdit oluşturmuş ancak başarılı bir şekilde bastırılmıştır.

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası

Türk dış politikasının temel esasları; bağımsızlığı korumak, milli sınırlar içinde kalmak, barışçı olmak, eşit şartlarda ilişki kurmak, hukuka bağlı kalmak, gerçekçi olmak ve milli güce bağlı olmaktır. "Yurtta barış, dünyada barış" sözü bu politikanın özeti niteliğindedir.

Lozan'da çözüme kavuşturulamayan Musul Sorunu, Milletler Cemiyeti'nin İngiltere lehine karar vermesi ve Şeyh Sait İsyanı'nın çıkması sonucu Türkiye'nin askeri harekât düzenleyememesiyle İngiltere ile imzalanan Ankara Antlaşması'yla sonuçlandı. Musul, Irak'a bırakıldı ve petrol gelirinden pay alındı.

$!NOTE$ Nüfus Mübadelesi konusu, Lozan'a göre İstanbul'daki Rumlar ile Batı Trakya'daki Türkler hariç Yunanistan'la Türkiye arasında nüfus değişimini öngörüyordu. 1930'da yapılan antlaşmayla sorun çözüldü.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Boğazlar Türk hâkimiyetine alındı ve egemenlik haklarını kısıtlayan durum ortadan kaldırıldı.

Balkan Antantı, Balkanlarda barışı hâkim kılmak ve sınır güvenliğini sağlamak için Türkiye, Yugoslavya, Yunanistan ve Romanya arasında imzlandı. Bu sayede Türkiye batı sınırını güvence altına aldı.

Sadabat Paktı, İtalya'nın Habeşistan'a saldırması üzerine Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında imzalandı. Böylece Türkiye doğu sınırını güvence altına aldı.

Hatay Meselesi, Lozan'da Fransa mandasındaki Suriye'ye bırakılan Hatay'ın, Fransa'nın bölgeden çekilmesiyle belirsizleşen durumu sonucu ortaya çıktı. Milletler Cemiyeti'nde yapılan görüşmelerle "Hatay'ın geleceğini bölge halkı belirlemeli" ilkesi kabul edildi. 1938'de "Hatay Bağımsız Cumhuriyeti" kuruldu, 1939'da Hatay Meclisi Türkiye'ye bağlanma kararı aldı.

Atatürk'ün sağlığı 1937 yılından itibaren bozulmaya başladı. Buna rağmen çalışmalarını aralıksız sürdürdü. 10 Kasım 1938'de aramızdan ayrıldı. Naaşı önce Etnografya Müzesi'ne kaldırıldı, daha sonra 1953'te yapılan Anıtkabir'e yerleştirildi.

Atatürk'ten Sonra Türkiye: II. Dünya Savaşı ve Sonrası

II. Dünya Savaşı'nın nedenleri arasında devletler arası dengenin bozulması, I. Dünya Savaşı'nı bitiren antlaşmaların ağır şartlar içermesi ve İtalya, Almanya, Japonya'nın yayılmacı politikaları bulunmaktadır. Savaşta Mihver Devletleri (Almanya, İtalya, Japonya) ve Müttefik Devletleri (ABD, İngiltere, Fransa, SSCB) karşı karşıya gelmiştir.

Türkiye savaş boyunca tarafsız kalmaya çalışmış, denge siyaseti izlemiştir. Savaşın sonuna doğru Birleşmiş Milletler Teşkilatı'na üye olabilmek için Mihver Devletlere savaş ilan etmiştir.

$!TIP$ Savaş sonrasında dünyada ABD ve SSCB odaklı iki süper güç ortaya çıkmış, devletlerin sınırları değişmiş ve Birleşmiş Milletler Teşkilatı kurulmuştur.

Soğuk Savaş döneminde ABD ile SSCB arasındaki rekabet artmış, Türkiye ABD yanlısı bir politika takip etmiştir. ABD öncülüğünde NATO, SSCB öncülüğünde Varşova Paktı kurulmuştur.

Türk ordusu, Kore Savaşı'nda Birleşmiş Milletler gücü içinde yer almış, gösterdiği başarı NATO'ya alınmasında etkili olmuştur. Kıbrıs Barış Harekâtı ile adada yaşayan soydaşlarımızın güvenliği sağlanmış, 1983 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuştur.

Avrupa Birliği ile Türkiye'nin ilişkileri 1963 yılında başlamış, 1980 İhtilali sonrası dondurulmuş, 2005 yılında tam üyelik müzakereleri başlamıştır.

Demokrasi yolunda Türkiye'de II. Dünya Savaşı'nı demokrasiyi savunan devletlerin kazanması demokratik hayata geçiş çalışmalarını hızlandırmıştır. 1945'te Milli Kalkınma Partisi, 1946'da Demokrat Parti kurulmuştur.

Gelişen Türkiye'de savaş sonrası demokratikleşme ile birlikte siyasi, kültürel ve ekonomik politikalar üretilmeye başlanmıştır. Serbest piyasa ekonomisine geçilmiş, ulaşım, sağlık, kültür, sanat, spor ve eğitim alanlarında büyük gelişmeler yaşanmıştır.

Kahraman Türk Ordusu ülkemizi iç ve dış tehditlere karşı korumuştur. Kıbrıs Harekâtı'nda uygulanan ambargo nedeniyle kendi savunma sanayisini geliştirmeye başlamış, bu amaçla Aselsan, Roketsan, Havelsan ve TAI gibi kuruluşlar kurulmuştur.

Türkiye'ye Yönelik Tehditler arasında bölücü unsurlar, irtica ve misyonerlik faaliyetleri bulunmaktadır. Bu faaliyetlere karşı dikkatli ve bilinçli olmak gerekmektedir.