Kimyasal Tepkimeler
Maddelerin yapısında meydana gelen değişimlere kimyasal tepkime denir. Bu tepkimeler sırasında gaz çıkışı, ısı değişimi, çökelti oluşumu veya koku değişimi gibi belirtiler gözlemleyebiliriz.
Kimyasal tepkimeler ısı alışverişine göre ikiye ayrılır. Çevrelerine ısı veren tepkimelere ekzotermik tepkime, çevrelerinden ısı alan tepkimelere ise endotermik tepkime denir. Örneğin, H₂+O₂→H₂O+121 enerji ekzotermik bir tepkimedir, yani ısı verir. CaCO₃(k)+151→CaO(k)+CO₂(g) ise endotermik tepkimedir, yani ısı alır.
Tepkime denkleştirirken atomların kütlesi ve sayısı korunur. Bunun için tepkimenin her iki tarafında her elementin atom sayısını eşitlemek gerekir. Örneğin, CH₄+2O₂→CO₂+2H₂O tepkimesinde, hidrojen ve oksijen atomlarını eşitlemek için katsayılar eklenmiştir.
Not: Kimyasal tepkimeler sırasında atom sayısı ve kütlesi korunurken, mol sayısı ve gaz hacmi korunmayabilir. Tepkimedeki maddelerin özelliklerine bağlı olarak değişebilir.
Kimyasal Tepkime Türleri
Yanma tepkimeleri, bir maddenin oksijen gazı ile verdiği tepkimelerdir. Örneğin, CH₄+O₂→CO₂+H₂O metan gazının yanma tepkimesidir. Yanmanın gerçekleşmesi için yanıcı madde, yakıcı madde (genellikle oksijen) ve tutuşma sıcaklığı gereklidir.
Yangın söndürücülerin özellikleri arasında yanma özelliği göstermemesi, havadan daha yoğun olması ve tutuşma sıcaklığının yüksek olması gerekir. Örneğin, karbondioksit bu özelliklere sahiptir.