Kalıtım Yapıları ve DNA
Kalıtım yapıları, büyükten küçüğe doğru Kromozom > DNA > Gen > Nükleotid şeklinde sıralanır. Bu sıralamayı "KEDiGen" olarak kodlayarak kolayca hatırlayabilirsin.
Kromozomlar çekirdekte bulunan ve genetik özelliklerin gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan yapılardır. DNA ve protein kılıftan oluşurlar. DNA yapı ve yaşam şifrelerini taşırken, protein kılıf dış etkilerden korur.
Her canlı türünün kendine özgü bir kromozom sayısı vardır. Örneğin insanda 46, köpekte 78, patateste 16 kromozom bulunur. Kromozom sayısının çokluğu, canlının gelişmişliği veya büyüklüğüyle ilgili değildir. Mesela mısırda 500 kromozom varken, insanda sadece 46 kromozom vardır!
Merak et! İki farklı canlı türünde aynı sayıda kromozom olabilir, ama türleri farklı yapan şey üzerlerindeki genlerin farklı olmasıdır.
DNA, hücreyi yöneten en küçük yapı birimidir ve kalıtsal özellikleri taşıyan genlerden oluşur. Çift zincirli sarmal yapıda olan DNA'nın yapı birimi nükleotid, görev birimi ise gendir.
Gen, bir DNA parçasıdır ve belirli bir özelliği belirleyen nükleotid dizisidir. Nükleotidler ise DNA'yı oluşturan en küçük yapı taşlarıdır. Her nükleotid fosfat, deoksiriboz şekeri ve organik baz (Adenin, Timin, Guanin veya Sitozin) içerir.