Levha Hareketleri ve Yer Şekilleri
Yakınlaşma hareketi üç şekilde gerçekleşir ve her biri farklı yer şekillerinin oluşumuna neden olur. Bu hareketler, dünyanın en etkileyici yer şekillerini meydana getirir.
Karasal-karasal yakınlaşma sonucunda kara içlerinde sıra dağlar oluşur. Himalaya Dağları bu tür bir çarpışmanın muhteşem bir örneğidir. Okyanusal-karasal yakınlaşmada ise okyanusal levha karasal levhanın altına dalar ve dalma-batma zonları oluşur. Bu süreç okyanuslarda derin hendeklerin, karalarda ise sıra dağların oluşumuna neden olur.
Okyanusal-okyanusal yakınlaşma durumunda, bir okyanusal levha diğerinin altına dalar. Sonuçta derin okyanus çukurları ve ada yayları oluşur. Mariana Çukuru, dünyanın en derin noktası olarak bu sürecin bir ürünüdür.
Yanal harekette ise levhalar birbirlerine göre yatay yönde kayar ve bu sırada şiddetli depremler oluşabilir. San Andreas Fayı (Kaliforniya) ve Kuzey Anadolu Fay Hattı bu tür hareketlerin en iyi örnekleridir. Bu faylar boyunca biriken enerji, aniden boşalarak yıkıcı depremlere neden olur.
⚠️ Önemli: Türkiye, çeşitli levhaların kesiştiği bir bölgede yer aldığından deprem riski yüksektir. Bu nedenle deprem bilinci ve hazırlığı her Türk vatandaşı için hayati önem taşır.