Kayaçlar ve Çeşitleri
Kayaçlar sadece taşlar değil, aslında bir veya daha fazla mineralin bir araya gelmesiyle oluşan doğal yapılardır. Etrafımızda gördüğümüz her kaya farklı şekillerde oluşmuştur.
Püskürük kayaçlar iki ana gruba ayrılır. İç püskürük kayaçlar (granit, siyenit, diyarit) magmanın yer altında yavaş yavaş soğumasıyla meydana gelir. Dış püskürük kayaçlar (obsidyen, tüf, andezit, bazalt) ise magmanın yüzeyde hızlıca soğumasıyla oluşur.
Tortul kayaçlar üç farklı şekilde oluşabilir. Fiziksel tortul kayaçlar (çakıl taşı, kum taşı) fiziksel ayrışma ile oluşur ama pek dayanıklı değildir. Kimyasal tortul kayaçlar (kireç taşı, kaya tuzu) suda eriyebilir, organik tortul kayaçlar (kömür, mercan) ise bitki ve hayvan kalıntılarından meydana gelir.
Başkalaşım kayaçlar diğer kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğramasıyla oluşur. Örneğin kum taşı kuvarsit'e, kireç taşı mermer'e dönüşür.
Dikkat: Kayaç türlerini karıştırmamak için oluşum şekillerini ezberle: püskürük = magma, tortul = birikim, başkalaşım = değişim!