Kayaçlar ve Sınıflandırılması
Kayaçlar, oluşum şekillerine göre üç ana gruba ayrılır: püskürük, tortul ve başkalaşım kayaçlar. Hepsi farklı özelliklere sahiptir ve yeryüzünü şekillendirmede önemli roller üstlenir.
Püskürük kayaçlar iki türe ayrılır: iç püskürük ve dış püskürük. İç püskürük kayaçlar (granit, siyenit, diyorit, gabro) yer altında yavaş soğumayla oluşup iri kristalli yapıdadır. Dış püskürük kayaçlar ise (bazalt, andezit, obsidyen, tüf) yüzeyde hızlı soğumayla oluşup ince kristalli yapıdadır.
Tortul kayaçlar da kendi içinde üçe ayrılır. Fiziksel tortul kayaçlar (çakıl taşı, kum taşı, kil taşı, mil taşı) fiziksel ayrışma sonucu oluşur. Kimyasal tortul kayaçlar (kireç taşı, kaya tuzu, alçı taşı) suda eriyebilen ve dayanıksız özelliktedir. Organik tortul kayaçlar (kömür, mercan, tebeşir) ise bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesiyle meydana gelir.
İpucu: Püskürük kayaçların özelliklerini hatırlamak için soğuma hızına odaklanın - yavaş soğuyan iç püskürük kayaçlar iri kristalli, hızlı soğuyan dış püskürük kayaçlar ince kristallidir.