Türkiye'de Enlem Etkisi
Türkiye'de güneyden kuzeye (örneğin Mersin'den Sinop'a) doğru gidildikçe Dünya'nın şeklinden kaynaklanan değişimler gözlemlenir. Kuzeye gittikçe güneş ışınlarının geliş açısı, çizgisel hız, paralellerin çevre uzunluğu ve denizlerin tuzluluk oranı azalır.
Buna karşılık, gölge boyları, gece-gündüz süre farkı, güneş ışınlarının tutulma oranı ve Kutup Yıldızı'nın görünüm açısı artar. 21 Aralık tarihinde gece süresi, 21 Haziran tarihinde ise gündüz süresi kuzeye gidildikçe uzar.
Bazı özellikler ise enlem değişiminden etkilenmez. Örneğin, paraleller arası uzaklık (111 km), meridyenler arası zaman farkı (4 dakika), açısal hız ve ekinoks tarihlerinde gece-gündüz süreleri her yerde aynıdır.
🧭 Türkiye'nin iklim çeşitliliğinin nedeni sadece enlem etkisi değil, aynı zamanda yükselti ve denize uzaklık gibi faktörlerdir. Ancak enlem faktörü, ülkemizdeki kuzey-güney yönlü sıcaklık farklılıklarının temel sebebidir.