Kayaçlar ve Türleri
Kayaçlar temel olarak üç büyük gruba ayrılır: püskürük, tortul ve başkalaşım kayaçları. Her birinin kendine özgü oluşum süreci ve özellikleri vardır.
Püskürük kayaçlar magmatik veya volkanik kayaçlar olarak da bilinir. Bunlar iki şekilde oluşur: İç püskürük kayaçlar (granit, siyenit, diyorit, gabro) yer altında yavaş soğuma sonucu oluşur ve iri kristalli bir yapıya sahiptir. Dış püskürük kayaçlar (obsidyen, tüf, andezit, bazalt) ise yüzeyde hızlı soğuma sonucu oluşur ve ince kristalli yapıdadır.
Tortul kayaçlar üç farklı şekilde oluşabilir. Fiziksel tortul kayaçlar (çakıl taşı, kum taşı, kil taşı, mil taşı) fiziksel ayrışma sonucu oluşur ve doğal çimento ile birleşirler. Kimyasal tortul kayaçlar (kireç taşı, kaya tuzu, alçı taşı) suda eriyebilen, dayanıklı olmayan kayaçlardır. Organik tortul kayaçlar (kömür, mercan, tebeşir) ise bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesiyle oluşur.
Dikkat! Püskürük kayaçların oluşumunda soğuma hızı kristal boyutunu belirler: Yavaş soğuma iri kristalli, hızlı soğuma ince kristalli yapı oluşturur.