Ekosistemlerin Temel Kavramları ve Biyoçeşitlilik
Bir ekosistem, belirli bir bölgede var olan canlı ve cansız varlıkların birlikte oluşturduğu sistemdir. Yani bulunduğun okul bahçesi bile küçük bir ekosistem örneğidir!
Farklı ekosistemleri tanımlayan temel kavramlar vardır. Biyom, benzer bitki türlerini ve hayvan topluluklarını barındıran geniş yaşam ortamlarıdır. Habitat ise bir canlının yaşayabildiği ve üreyebildiği özel ortamdır - biraz senin odan gibi düşünebilirsin! Adaptasyon, canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için iklim koşullarına uyum sağlama yeteneğidir.
Belirli bir coğrafi alanda bulunan bitki türlerinin tamamına flora, hayvan türlerinin tamamına ise fauna denir. Aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa ise popülasyon adı verilir.
💡 Merak et! Bugün yaşadığın bölgenin florası ve faunası, milyonlarca yıl önce bambaşkaydı. Örneğin, kıtaların kayması sonucu Pangea kıtası ikiye ayrılmış ve bu durum dinozorlar ve mamutlar gibi türlerin neslinin tükenmesine sebep olmuştur.
Biyoçeşitliliği etkileyen faktörler iki grupta incelenebilir. Fiziki faktörler arasında iklim özellikleri (ışık, sıcaklık, rüzgâr, nem, yağış), kara ve denizlerin dağılışı, topoğrafya ve toprak yer alır. Biyolojik faktörler ise insanlar ve diğer canlıları kapsar. Ayrıca paleocoğrafya kapsamında kıtaların kayması ve iklim değişikliği de biyoçeşitliliği etkiler.
Yükseklik ve enlem farkları da farklı bitki örtülerinin oluşmasında etkilidir. Örneğin, kutup bölgelerinden ekvatora doğru gidildikçe tundra alanları, iğne yapraklı ormanlar, karışık ormanlar ve geniş yapraklı ormanlar gibi farklı bitki örtüleri ile karşılaşırız.