Ekler ve Yapım Ekleri
Türkçe, ekleri sistemli kullanmasıyla dikkat çeken bir dildir. Ekler sözcüklere farklı anlamlar ve işlevler kazandırır.
Çekim Ekleri sözcüklerin cümle içinde birbiriyle ilişkisini sağlar. Fiil çekim ekleri arasında kip ekleri −di,−mis\c,−yor,−ecek, şahıs ekleri −m,−n,−k ve olumsuzluk eki −me/−ma bulunur. İsim çekim ekleri arasında hal ekleri (evi, eve, evde, evden), iyelik ekleri −m,−n,−i, çokluk eki −lar/−ler gibi ekler vardır.
Yapım Ekleri ise dört farklı kategoride ele alınır:
- İsimden İsim Yapan Ekler: -lık, -lı, -sız, -ci gibi (ağaçlık, akıllı, tuzsuz, aşçı)
- Fiilden İsim Yapan Ekler: -ım, -ı, -gi, -gın gibi (ölüm, yapı, sezgi, durgun)
- İsimden Fiil Yapan Ekler: -la/-le, -al/-el, -sa/-se gibi (başla, azal, özümse)
- Fiilden Fiil Yapan Ekler: -t, -l, -ış, -n gibi (yürüt, yazıl, görüş, sevin)
Her yapım eki sözcüğe farklı bir anlam veya işlev kazandırır. Örneğin, "göz" sözcüğüne "-lük" eki eklendiğinde "gözlük" gibi bambaşka anlamlı bir sözcük oluşur.
🔍 Dikkat! Bazı ekler ses uyumuna göre değişiklik gösterir. Örneğin -lik eki, kalınlık-incelik uyumuna göre -lık, -lik, -luk, -lük biçimlerinde kullanılabilir.