Güneş Sistemi Ötesi: Gök Cisimleri
Uzay denilen sonsuz boşlukta binlerce gök cismi bulunur. Dünya dahil olmak üzere her şeyi içine alan bu sonsuz boşluğa evren denir. Evrendeki doğal cisimlere (gezegen, yıldız, asteroit, galaksi gibi) gök cismi denir.
Bulutsular (nebula), sıcak gaz ve toz bulutlarından oluşur. Bunlar sıkışarak yeni yıldızların oluşmasını sağlar. Orion Bulutsusu ve Tarantula Bulutsusu parlak bulutsulara, Atbaşı Bulutsusu ise karanlık bulutsulara örnektir.
Yıldızlar da tıpkı canlılar gibi doğar, yaşar ve ölür. Yıldızların oluşumu bulutsulardan başlar. Bulutsuların sıkışmasıyla oluşan yıldızın yaşam süresi, kütlesine bağlıdır. Küçük kütleli yıldızlar, hayatlarının sonunda beyaz cüceye dönüşür. Büyük kütleli yıldızlar ise süpernova patlamasıyla ya kara delik ya da nötron yıldızına dönüşür.
Merak ediyorsanız! Yıldızlar arası mesafeler o kadar uzaktır ki, kilometre yerine ışık yılı kullanılır. Işık yılı, ışığın bir yılda aldığı mesafedir ve uzaklık ölçüsüdür, zaman değil!
Galaksiler (gök adalar), milyarlarca yıldız, gezegen, doğal uydu, kara delik ve bulutsulardan oluşan dev sistemlerdir. Şekillerine göre dört türdedir: sarmal, çubuklu sarmal, eliptik ve düzensiz galaksiler. Bizim galaksimiz olan Samanyolu, sarmal bir galaksidir.
Uzayı gözlemlemek için teleskoplar kullanırız. Optik teleskoplar dışında, radyo teleskopları, kızılötesi teleskoplar, X-ışını ve gama ışını teleskopları da vardır. Bu teleskopların bulunduğu yerlere rasathane (gözlemevi) denir. Türkiye'nin en büyük gözlemevi TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi, Antalya'daki Toros Dağları'nda bulunur.