Rüzgar, Yağış ve İklim Türleri
Rüzgar, yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru yatay yönde hareket eden hava akımıdır. Hızına ve etkilerine göre yel, meltem, fırtına, tayfun, hortum ve kasırga gibi farklı isimler alır. Toprak sudan daha çabuk ısınıp soğuduğu için gündüz ve gece deniz-kara arasında oluşan sıcaklık ve basınç farkları meltemleri oluşturur.
Havadaki su buharı miktarına nem denir. Bu nem yoğuşarak yağmur, kar, dolu, çiy veya kırağı gibi yağışları oluşturur. Yağmur, kar ve dolu gökyüzünün yüksek kesimlerinde oluşurken, sis, kırağı ve çiy yeryüzüne yakın oluşur.
İklim, geniş bir bölgede 35-40 yıl gibi uzun süre boyunca gözlemlenen ortalama hava koşullarıdır. İklim, hava durumundan farklı olarak kesinlik bildirir ve "kurak", "yağışlı", "soğuk", "sıcak" gibi kavramlarla tanımlanır. İklimi inceleyen bilim dalına klimatoloji, bu alanda çalışan uzmanlara klimatolog denir.
🌍 Dikkat: Atmosferde biriken sera gazları (metan, karbondioksit) küresel ısınmaya neden olur. Bu da dünya genelinde iklim değişikliği yaratarak hayatımızı tehdit eder!
Türkiye'de üç temel iklim tipi görülür:
- Akdeniz İklimi: Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Doğal bitki örtüsü makidir.
- Karasal İklim: Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve karlıdır. Yaz-kış arası sıcaklık farkı fazladır. Doğal bitki örtüsü bozkırdır.
- Karadeniz İklimi: Her mevsim yağışlıdır. Yaz-kış arası sıcaklık farkı azdır. Doğal bitki örtüsü ormandır.