TYT Giriş Bilgileri

2023 yılındaki Yükseköğretim Kurumları Sınavının ilk oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT), 17 Haziran 2023 Cumartesi günü gerçekleştirilmiştir.

Bu sınav, üniversite adaylarının temel bilgi ve becerilerini ölçen önemli bir basamaktır. Sınavda başarılı olman üniversite yolculuğunun ilk adımını tamamlaman anlamına geliyor!

Önemli not: Sınav sorularının izinsiz olarak kopyalanması, fotoğrafının çekilmesi veya herhangi bir yolla çoğaltılması kesinlikle yasaktır. Bu kurala uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu üstlenmiş sayılır.

Sınav Kuralları ve Bilgilendirme

TYT sınavı, aşağıdaki testlerden oluşmaktadır:

• Türkçe Testi: 40 soru
• Sosyal Bilimler Testi: 25 soru
• Temel Matematik Testi: 40 soru
• Fen Bilimleri Testi: 20 soru

Sınav için verilen cevaplama süresi 165 dakika (2 saat 45 dakika) olarak belirlenmiştir.

Sosyal Bilimler Testi ile ilgili önemli not:

• Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olan adaylar ve İmam Hatip Okulları öğrencileri/mezunları, bu testin ilk 20 sorusunu cevaplamakla yükümlüdür.
• Din Kültürü dersini yasal olarak almak zorunda olmayan adaylar, 16-20. soruları cevaplamadan 21-25. soruları cevaplayabilirler.

Puanlama: ÖSYM sınavı puanlarken her testteki doğru cevaplarının sayısından yanlış cevapların sayısının dörtte biri çıkarılacak ve kalan sayı ilgili testin ham puanı olacaktır.

Türkçe Testi

Türkçe testi, dil ve anlam bilgisini, sözcüklerin anlamlarını ve cümle yapılarını kavrama becerini ölçer. Bu testte karşına çıkan soru tipleri şunlardır:

1. Sözcükte Anlam: "Çekmek" gibi çok anlamlı sözcüklerin anlamlarını ayırt etmeni isteyen sorular. Bu tür sorularda sözcüğün cümle içindeki kullanımına dikkat etmelisin.

2. Cümlede Anlam: "Gerçekçi ol!" ifadesinin aslında ne ima ettiği gibi, söylenenin ötesindeki anlamı yorumlaman gereken sorular.

3. Paragraf Analizi: Yazarın asıl anlatmak istediği düşünceyi bulman gereken sorular. Örneğin, "İnsanla hayat edip topluma fayda sağlayan güzel fikirler; tıpkı nadide tohumlar gibi iyi gübrelenmış topraklarda büyür..." cümlesinde olduğu gibi.

4. Cümle Düzenleme: Karışık verilen cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde sıralanmasını isteyen sorular.

Püf Nokta: Türkçe testinde başarılı olmak için çok okumak şart! Farklı türlerde metinler okuyarak anlama ve yorumlama yeteneğini geliştirebilirsin.

Türkçe Testinin Devamı

Türkçe testinde, dilin işleyişini ve inceliklerini kavrama yeteneğin ölçülüyor. Bu bölümde karşına çıkan diğer soru tipleri:

5. Anlatım Bozukluğu: Cümlelerdeki mantık hataları, çelişkiler veya dil bilgisi yanlışlarını tespit etmen gereken sorular.

6. Noktalama İşaretleri: Üç noktanın (...) hangi durumlarda kullanıldığı gibi noktalama işaretlerinin işlevlerini bilmeni gerektiren sorular.

7. Birleştirilmiş Cümleler: "Döneminde önemini yitiren 'gül', 'bülbül' gibi mazmunları canlandırmayı amaçlayan şair..." gibi iki cümlenin anlamca doğru birleştirilmiş halini bulman gereken sorular.

8. Ses Olayları: Ünsüz benzeşmesi, ünlü daralması gibi ses olaylarını tespit edebilmeni ölçen sorular.

Dikkat Edilecek Nokta: Türkçe testinde başarılı olmak için dilbilgisi kurallarını iyi bilmek, kelimelerin doğru yazılışına hakim olmak ve cümle yapılarını analiz edebilme becerisi geliştirmek gereklidir.

Öneri: Türkçe testinde zamanını iyi kullan! Anlamadığın sorularda takılıp kalma, işaretleme yapmadan geç ve sürenin sonunda geri dön.

Türkçe Testinden Örnek Sorular

Örnek Soru 1: "Küçükken hiç masal dinlememiş çocuklar büyüyünce kendi resimlerini bile cetvel ile çizer."

Bu cümlede anlatılmak istenen:

• Masallar, çocukların hayal dünyalarını zenginleştirerek onları gelecekte mekanik düşünmekten uzak tutar.

Örnek Soru 2: "Numaralanmış cümlelerin yer tamlayıcılarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?"

• Bu tür sorularda, cümlelerdeki yer tamlayıcılarının dilbilgisi özelliklerini tespit etmen gerekiyor.

Örnek Soru 3: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde alt çizili sözcüğün yazımında yanlışlık yapılmıştır?

• "Dilin birey ve toplum hayatında taşıdığı önem, anadili öğretimini de önemli kılmaktadır."

Hatırlatma: Türkçe testindeki sözcük yazımıyla ilgili sorularda, sık yapılan yazım yanlışlarına dikkat et. Özellikle bitişik/ayrı yazılan sözcükler, büyük/küçük harfler ve noktalama işaretleri konusuna hakim olmalısın.

Türkçe Testinde Metin Analizi

Türkçe testinde, metinleri doğru analiz edebilme ve yorumlayabilme becerilerin ölçülüyor. İşte bu tür sorulara örnekler:

Plasebo Etkisi Metni: Plasebo, şifa verici bir kimyasal bileşimi olmayan ilaçtır. Araştırmalar, hastaların %30'unda iyileşme sağladığını göstermiştir. Günümüzde bu oran bazı hastalıklarda %75'e kadar çıkabilmektedir.

Soruda İstenen: Bu metinde plasebo ile ilgili hangi bilgi verilmemiştir?

Metin Birleştirme Sorusu: İki ayrı cümlenin anlamca doğru birleştirilmiş halini bulmanı isteyen sorular çıkabilir:

I. Döneminde önemini yitiren "gül", "bülbül" gibi mazmunları canlandırmayı amaçlayan şair... II. Şair, tasavvuf edebiyatının imge ve mecazlarını yeni bir şiir anlayışı çerçevesinde yorumlayarak...

Önemli Strateji: Bu tür sorularda, iki cümleyi mantıksal olarak en doğru şekilde birleştiren seçeneği bulmalısın. Anlamı bozmadan, tekrarlardan kaçınarak ve dilbilgisi kurallarına uygun şekilde birleştirilmiş cümleyi seçmen gerekir.

Türkçe Testinde Paragraf Soruları

Türkçe testinde paragraf sorularında genellikle şu beceriler ölçülür:

Paragraftan Çıkarım Yapma: "Paul ve Virginie, hem bir doğaya dönüş öyküsü hem de bir doğal aşk övgüsü kabul edilen bir romandır. Roman, başlarına gelen felaketler yüzünden adaya sığınan iki kadının çocukları arasındaki tutkulu aşkı anlatır..."

Bu metinden yola çıkarak, romanın Tanzimat edebiyatındaki yeri ve etkisi hakkında çıkarımlar yapman istenir.

Paragrafı Bölümlere Ayırma: Bir paragrafın hangi cümleden sonra ikinci paragrafa geçilmesi gerektiğini bulmayı içeren sorular da sınavda karşına çıkabilir.

Düşünce Akışını Bozan Cümle: "Roma İmparatorluğu'nda harita yapımı çalışmaları..." gibi bir paragrafta, anlatımın akışını bozan cümleyi tespit etmen gerekir.

İpucu: Paragraf sorularında, önce paragrafın ana düşüncesini belirle, sonra her cümlenin bu düşünceyle ilişkisini değerlendir. Akışı bozan cümle genellikle konudan sapan veya çelişki yaratan cümledir.

Türkçe Testinde Diyalog Soruları

Türkçe testinde, verilen diyaloglardaki boşlukları uygun ifadelerle tamamlamanı isteyen sorular da yer alır:

Örnek Diyalog: Gazeteci: (I) ---? Yazar: Neredeyse bütün zamanımı gözlem yaparak geçiriyorum; doğaya, insanlara ve nesnelere odaklanıyorum. Ayrıca sürekli ve değişik tarzda kurmaca eser okuyor, edebiyat dergilerini ve sanal dünya iletişimini takip ediyorum.

Gazeteci: (II) ---? Yazar: Kısalık ve anın içinde olmak, benim açımdan bilinçli bir tercih. Roman bir çınar ağacıysa ve öykü o ağaçtan uzanan yapraklı bir dal ise benim her öyküm tek bir yaprak biçiminde...

Bu diyalogda boş bırakılan yerlere ne gelebilir?

Bu tür sorularda, diyaloğun akışına ve konuşmacıların verdiği yanıtlara bakarak uygun soruları tahmin etmen gerekir.

Strateji: Diyalog sorularında, yanıtların içeriğinden yola çıkarak soruları tahmin et. Konuşmanın bütününe hâkim olman, doğru cevabı bulmanı kolaylaştıracaktır.

Türkçe Testinde Çıkarım Soruları

Türkçe testinde, bir metinden hareketle çıkarım yapmanı gerektiren sorular önemli yer tutar:

Örnek Metin: "İnsanlar, sadece fiziksel yaşamlarını sürdürebilmek için doğaya bağlı değildir. Onların modern dünyanın yapay ve geçici ilişkilerinden sıyrılıp yuvaya giden yolu, başka bir deyişle kendi zihinlerinin kısıtlanmış dünyasından çıkış yolunu bulabilmesi için de doğaya ihtiyaçları vardır."

Metinden Çıkarım: Bu metinden yola çıkarak "Doğa, insanın benlik adını verdiği kavramsal hapishaneyle kendini doğadan kopararak sınırlandırmıştır" gibi bir çıkarım yapılabilir mi?

Benzer Örnek: "Halk anlatıları da ağaç gibidir. Bir ağaç farklı içeriklere sahip toprak türlerinde yetiştirilmiş ve yeni filizlerin yetiştikleri yöreye göre çeşitlendikleri görülmüştür..."

Bu paragraftan halk anlatılarının "Ait olduğu kültüre göre şekillenerek değişiklik gösterdiği" çıkarımını yapabilirsin.

Püf Nokta: Çıkarım sorularında, metinde açıkça söylenmemiş ama metindeki bilgilerden mantıksal olarak ulaşılabilecek sonuçları bulman gerekir. Metnin satır aralarını okumak önemlidir!

Türkçe Testinde Psikoloji İçerikli Sorular

Son yıllarda TYT Türkçe testinde psikoloji konulu metinlerden sorular da sıkça yer alıyor:

Örnek Metin: Dijital Amnezi "İnsanların ihtiyaç duydukları bilgiye uygulamalar üzerinden kolaylıkla ulaşabileceklerine inandıkları anda, bilgiyi hafızalarına işlemekten vazgeçme eğilimine 'dijital amnezi' denir. Semptomu olan kişilerin telefon numaralarını ezbere bilmedikleri, bildikleri adrese bile dijital uygulamalarla gittikleri, haftalık planlar oluşturamadıkları tespit edilmiştir."

Metinden Çıkarım: Bu metinden "Dijital amnezinin kişisel hafızaya olan güveni sarsması" gibi bir etki çıkarılabilir.

Başka Bir Örnek: Maskelenmiş Depresyon "Maskelenmiş depresyondaki insanlar; hayata hakkını vererek katılamaz, hayatın güzelliklerini deneyimlemek ve risk almaktan kaçınırlar. Bu insanların mutlu görünmeye çalışmaları da yine depresyonun sonuçlarıyla yüzleşme korkularından kaynaklanır."

Önemli İpucu: Psikoloji konulu metinlerde terimler ve kavramlar öne çıkar. Bu kavramların tanımlarına ve aralarındaki ilişkilere dikkat etmelisin. Metinde geçen "dijital amnezi", "maskelenmiş depresyon" gibi terimlerin açıklamalarını iyi anla.