Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları
Ünsüz benzeşmesi (sertleşme), f, s, t, k, ç, ş, p ile biten sözcüklere c, d, ğ ile başlayan ek getirildiğinde görülür. Mesela "ağaç+da→ağaçta", "ses+gün→seskin" gibi örneklerde, yumuşak ünsüz sertleşir.
Bazı durumlarda ünsüz düşmesi olur. Özellikle küçültme eklerinde ku¨c\cu¨k+cu¨k→ku¨c\cu¨cu¨k, "-li" başlayan eklerde seyrek+l→seyrelmek ve birleşme esnasında ad+das\c→adas\c bu olay gerçekleşir.
Göçüşme ise seslerin yer değiştirmesidir. "Kirbit→kibrit", "torpak→toprak" gibi örneklerdeki gibi, kelimede sesler yer değiştirir ancak bu formların doğruları sağ taraftakilerdir.
🔍 İpucu: Kaynaştırma harfleri (y, ş, s, n), ünlü ile biten bir kelimeye ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde kullanılır. "Su+u→suyu", "iki+er→ikişer" gibi.
Ulama sonu ünsüzle biten bir sözcükten sonra ünlü ile başlayan bir sözcük geldiğinde, ünsüzün ikinci sözcüğün başına geçmesidir. "Cüneyt_Arkın", "Güneş_ışığı" gibi örneklerde görülür.
Türkçe'de dudak ünsüzlerinin benzeşmesi de önemli bir ses olayıdır. "N" sesi, kendisinden sonra dudak ünsüzü (b, p, m) geldiğinde "m" sesine dönüşür. "Anbar→ambar", "sünbül→sümbül", "perşenbe→perşembe" gibi örneklerde bu durum görülür.