Anlatım Biçimleri
Açıklayıcı anlatım, bilgi vermek amacıyla kullanılır. Bu anlatım biçiminde duygular yoktur, nesnel bir dil kullanılır. Örneğin bir yazarı tanıtan bir metinde: "Yakup Kadri Karaosmanoğlu, önce kişisel konuları işlemiş, sonra toplumsal konulara yönelmiştir."
Öyküleyici anlatım, yaşanmış veya tasarlanmış bir olayın, zaman akışı içinde anlatılmasıdır. Film izler gibi olayları takip edersin. "Derse geç kalmıştım. Hemen bir taksi tuttum. Taksici biraz hızlı sürdü ve önümüzdeki araca çarptık." gibi.
Betimleyici anlatım, varlıkları ve yerleri resim çizer gibi anlatmaktır. "Başımızın üstünde yeşil, iğne yapraklı dallardan bir çatı var. Dallar öylesine sık ki güneş ışığı aşağıya süzülemiyor bile." Burada bir orman betimlenmiş.
Tartışmacı anlatım, yazarın kendi düşüncesini savunduğu ve okuyucuyu ikna etmeye çalıştığı anlatım biçimidir. Yazar sanki karşısında okuyucu varmış gibi konuşur: "Bazı bilim adamları yanlış bir Türkçe kullanıyor. Bu, mazeret olamaz çünkü her insan ana dilini hatasız kullanabilmelidir."
💡 İpucu: Sınav sorularında anlatım biçimini bulmak için kendine şu soruları sor: "Bu metin bana bilgi mi veriyor, bir olayı mı anlatıyor, bir şeyi mi betimliyor, yoksa beni ikna etmeye mi çalışıyor?"