Edebi Sanatlar Rehberi
Teşbih (Benzetme) ve İstiare (Eğretileme) en temel edebi sanatlardır. İstiare'de iki kavram arasındaki ilgiyi kullanarak birini diğerinin yerine koyarız. "Nedir suratımdaki çukur yollar?" örneğinde yüzdeki çizgiler çukur yollara benzetiliyor.
Açık İstiare'de sadece benzetileni, Kapalı İstiare'de ise sadece benzeyeni kullanırız. Bu ayrım sınavlarda sıkça çıkar!
Teşhis (Kişileştirme) ve İntak (Konuşturma) doğadaki varlıklara insan özellikleri kazandırır. Teşhis özellik verir, İntak konuşturur - bu farkı unutma!
Kinaye (Değinmece) çok zekice bir sanattır. Söz hem gerçek hem mecaz anlama gelir ama mecaz anlamı kastedilir. "Belim büküldü" derken hem fiziksel durumu hem de yaşlılığı anlatan Dadaloğlu buna mükemmel örnek.
Püf Nokta: Sınavda istiare türlerini ayırt etmek için benzetme unsurlarını say - hangisi var hangisi yok?
Mecazımürsel (Ad Aktarması) benzetme amacı olmadan sözcük değişimi yapar. Tezat zıtlık kurarken Tenasup uyumlu kelimeleri bir araya getirir.
Mübalağa (Abartma), Tekrir (Tekrar) ve İstifham (Soru) gibi sanatlar duygusal etkiyi artırır. Bu sanatları günlük konuşmanda da fark edebilirsin!