Ses Bilgisi ve Ünlü Uyumları
Ünlü sistemimiz oldukça düzenli çalışır. Kalın ünlüler (a, ı, o, u) ve ince ünlüler (e, i, ö, ü) kendi aralarında uyum içinde hareket eder.
Büyük ünlü uyumu, bir kelimede ya hep kalın ya da hep ince ünlülerin bulunması kuralıdır. Mesela "sarımtırak" kelimesinde sadece kalın ünlüler, "bölüm" kelimesinde sadece ince ünlüler vardır. Tek heceli kelimeler, birleşik kelimeler ve yabancı kelimeler bu kurala uymaz.
Küçük ünlü uyumu ise eklerdeki ünlülerin belirlenmesinde önemlidir. Düz ünlülerden (a, e, ı, i) sonra düz ünlü, yuvarlak ünlülerden (o, ö, u, ü) sonra da belirli kurallara göre ünlü gelir.
💡 İpucu: Ünlü uyumları, yazım yanlışlarının en büyük nedenlerinden biri. Bu kuralları öğrenin ki doğru yazın!
Ünlü daralması fiillerde çok görülür. "Bekle-yor" kelimesi "bekliyor" olur çünkü "y" sesinin etkisiyle "e" sesi "i"ye dönüşür.