Anlatımına Göre Cümleler
Öznel cümleler, kişisel düşünce veya duygu içeren, kanıtlanamayan yargılardır. "Roman en güzel yazı türüdür" gibi cümleler öznel anlatımlıdır çünkü herkes için geçerli olmayabilir.
Nesnel cümleler ise kişisel görüş içermeyen, kanıtlanabilen, herkesçe kabul gören yargılardır. "Eser, dört bölümde sinemaya uyarlanmış" cümlesi nesnel bir ifadedir.
İçerik (konu) cümleleri, yazarın eserinde ele aldığı konuyu belirtir ve "Ne anlatılmış?" sorusuna cevap verir. "Sanatçı, eserinde bir çobanın köydeki yaşamını anlatıyor" cümlesi içerik bildiren bir cümledir.
Üslup (biçem) cümleleri, yazarın anlatım tarzını, dili kullanma biçimini ifade eder ve "Nasıl anlatılmış?" sorusuna yanıt verir. "Sanatçı, eserinde gerçekleri kısa, yalın cümlelerle dile getirmiş" cümlesi üslup bildiren bir cümledir.
Hatırlatma: Öznel-nesnel ayırımını yaparken kendinize şunu sorun: "Bu bilgi herkesçe kabul edilir mi, yoksa kişiye göre değişir mi?"