Şiir Ölçüleri: Hece ve Aruz
Hece ölçüsü, bir dizede bulunan hece sayısına dayanan şiir ölçüsüdür. Örneğin "Çıkıp yücesine / seyran eyledim" dizesinde 6+5=11'li duraklı hece ölçüsü kullanılmıştır. Halk şiirinde sıkça görülen bu ölçü, şiirlerin ezgili okunmasını kolaylaştırır.
Aruz ölçüsü ise mısralardaki hecelerin uzunluk ve kısalıkları temeline dayanan şiir ölçüsüdür. Arap edebiyatından gelen bu ölçü, Türkler tarafından 11. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Divan edebiyatında yaygın olan aruz ölçüsü, zamanla Türkçe'ye uyarlanmıştır.
Aruz ölçüsünün temelinde açık (kısa) heceler ve kapalı (uzun) heceler vardır. Ünlülerle biten heceler açık hece olarak (•) işaretiyle, ünsüzlerle ve uzun ünlülerle (â, î, û) biten heceler kapalı hece olarak (-) işaretiyle gösterilir.
💡 Dikkat! Aruzla yazılan ilk Türk eseri Yusuf Has Hacib'in yazdığı Kutadgu Bilig'dir. Mehmet Akif Ersoy, Yahya Kemal Beyatlı ve Faruk Nafiz Çamlıbel gibi şairlerimiz aruzu ustaca kullanmışlardır.