Parnasizm ve Realizm: Sanat İçin Sanat
- yüzyılın ikinci yarısında Parnasizm ortaya çıktı. "Sanat sanat için" sloganıyla, edebiyatı toplumsal amaçlardan arındırmayı hedefledi. Duyguları değil, mükemmel formu önemsedi.
Realizm ise tam tersi bir yol izledi. Balzac, Dostoyevski, Tolstoy gibi büyük yazarlar günlük hayatı, toplumsal gerçekleri ve sıradan insanları konu aldı. Deney, gözlem ve gerçeklikçi tasvir bu akımın temeliydi.
Natüralizm, realizmin bilimsel versiyonu oldu. Émile Zola öncülüğünde, yazarların birer sosyal bilimci gibi davranmasını savundu. Kalıtım ve çevre faktörlerini inceleyen bu akım, toplumsal sorunları mikroskop altına aldı.
Türk edebiyatında Samipaşazade Sezai, Halit Ziya, Halide Edib bu akımların temsilcileriydi.
💡 Karşılaştırma: Parnasizm "güzellik", realizm "gerçeklik" peşindedir!