Türkçenin Tarihî Gelişimi ve Dönemleri
Göktürk Dönemi'nin askerî söyleyişinden sonra, Uygur Dönemi'nde dinî üslup ön plana çıkmıştır. Irk Bitig, Altun Yaruk gibi eserler Manihaizm ve Budizm etkisinde yazılmıştır.
Türkler 10. yüzyılda Talas Savaşı'ndan sonra topluluklar hâlinde Müslümanlığı kabul etmeye başlamış, bu da edebiyatı derinden etkilemiştir. 11-12. yüzyıllarda İslamiyet'in özellikleri edebî metinlerde yoğun şekilde işlenmiştir. Bu Geçiş Dönemi'nde önemli eserler verilmiştir.
Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacip) Geçiş Dönemi'nin ilk ürünüdür ve ilk mesnevidir. Divân-ı Lugati't Türk (Kaşgarlı Mahmut) Türk dilinin ilk sözlüğüdür. Atabetü'l Hakayık (Edip Ahmet Yükneki) "Hakikatlerin Eşiği" anlamına gelirken, Divân-ı Hikmet (Ahmet Yesevi) Türk edebiyatındaki ilk tasavvufi eserdir.
İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatı, halk edebiyatı ve divan edebiyatı olmak üzere iki ana koldan ilerlemiştir. Halk edebiyatı kendi içinde anonim, âşık tarzı ve dinî-tasavvufi olarak üçe ayrılır.
1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı'yla başlayan Batılılaşma hamleleri sonucunda Türk edebiyatı, Batı etkisinde gelişme göstermeye başlamıştır.
Biliyor muydun? Türkçenin tarihî gelişimi, Türk milletinin kültürel değişimini gösterir. Göktürk yazıtlarından günümüze, dilimiz yüzyıllar boyunca farklı alfabeler ve etkileşimlerle zenginleşmiştir.