Tarihin Konusu ve Kapsamı

TYT Tarih FULL tekrar PDF içeriğinde tarihin konusu ve kapsamı detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Tarihin konusu, insan ve insanı ilgilendiren olaylardır. Bu bağlamda, olay ve olgu kavramları açıklanmıştır.

Vocabulary:

• Olay: Başlangıcı ve bitişi belli olan kısa süreli gelişmeler.
• Olgu: Olayın sonucunda ortaya çıkan uzun süreli durumlar.

Tarihin yöntem basamakları şu şekilde sıralanmıştır:

1. Tarama araştırma
2. Tasnif $sınıflandırma$
3. Tahlil $çözümleme$
4. Tenkit $eleştirme$
5. Terkip $bir araya toplama$

Tarih kaynakları birinci el ve ikinci el kaynaklar olarak ikiye ayrılmıştır. Ayrıca kaynaklar türlerine göre sözlü, yazılı, görsel-işitsel ve tarihi kaynaklar olarak sınıflandırılmıştır.

Example: Birinci el kaynaklara örnek olarak paralar ve kitabeler, ikinci el kaynaklara örnek olarak ders kitapları ve ansiklopediler verilebilir.

Tarihin Sınıflandırılması ve Analizi

TYT-AYT Tarih Notları PDF içeriğinde tarihin sınıflandırılması ve analiz yöntemleri detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Tasnif, zamana, mekana ve konuya göre yapılabilmektedir.

Example: Zamana göre tasnife örnek olarak çağ, yüzyıl ve devir; mekana göre tasnife örnek olarak Orta Asya tarihi ve Anadolu tarihi; konuya göre tasnife örnek olarak hukuk tarihi ve spor tarihi verilebilir.

Milat kavramı ve yüzyıl hesaplamaları detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Tahlil aşamasında elde edilen verilerin kullanıma hazır hale getirildiği belirtilmiştir. Tenkit aşamasında ise iç tenkit ve dış tenkit olmak üzere iki tür eleştiri yapıldığı açıklanmıştır.

Definition:

• İç tenkit: Verilen bilgilerin kaynakta ne şekilde yer aldığına bakılır.
• Dış tenkit: Eserin yazarı, yazıldığı yıl, basım tarihi gibi dış özellikleri incelenir.

Son olarak terkip aşamasında verilerin gözden geçirilip eser yazımına başlandığı belirtilmiştir.

Tarihe Yardımcı Bilim Dalları

Limit tyt-ayt tarih konu anlatımı pdf içeriğinde tarihe yardımcı olan çeşitli bilim dalları listelenmiş ve kısaca açıklanmıştır. Bu bilim dalları, tarih araştırmalarında önemli rol oynamaktadır.

Tarihe yardımcı bilim dalları şunlardır:

• Arkeoloji: Kazı bilimi
• Numismatik: Para bilimi
• Kronoloji: Zaman bilimi
• Paleografya: Yazı bilimi
• Diplomatik: Resmi belge incelenmesi
• Onomastik: Eski isimlerin incelenmesi
• Antropoloji: Irk bilimi
• Filoloji: Dil bilimi
• Epigrafi: Kitabe inceleme bilimi
• Sicilografi: Mühür bilimi
• Heraldik: Arma bilimi
• Etnografya: Kültür bilimi

Highlight: Kimya, tarihi buluntuların madde yapısının incelenmesinde önemli bir rol oynar.

Bu bilim dalları, tarihçilerin geçmişi daha iyi anlamalarına ve yorumlamalarına yardımcı olur.

İnsanlığın İlk Dönemleri

Tarih kısa notlar tyt-ayt içeriğinde insanlığın ilk dönemleri ve tarihin dönemlendirilmesi detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Mezopotamya ve Bereketli Hilal bölgelerinin önemi vurgulanmış, nehir ve su kenarlarına yerleşimlerin nedenleri açıklanmıştır.

Highlight: Önce tarım bulundu, daha sonra yerleşik hayata geçildi. İklim ve yer şekilleri insan hayatı için önemlidir.

Tarihin başlangıcı yazının bulunmasıyla $MÖ 3200$ kabul edilmiştir. Yazıdan önceki dönem, tarih öncesi dönem olarak adlandırılmıştır. Tarihin dönemlendirilmesi şu şekilde yapılmıştır:

1. Tarih Öncesi Devirler: Eski Taş Çağı $Paleolitik$ Orta Taş Çağı $Mezolitik$ Yeni Taş Çağı $Neolitik$ Maden Çağı $Bakır, Tunç, Demir$
2. Tarihi Devirler: İlk Çağ Orta Çağ Yeni Çağ Yakın Çağ

Example: Eski Taş Çağı $MÖ 600.000-10.000$, insanlık tarihinin en uzun dönemidir ve bu dönemde avcılık ve toplayıcılık yapılmıştır.

Tarih Öncesi Devirler

TYT-AYT tarih notları pdf benim hocam içeriğinde tarih öncesi devirler detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Orta Taş, Yeni Taş ve Maden Devri'nin özellikleri ve gelişmeleri açıklanmıştır.

Orta Taş Devri $MÖ 10.000-8.000$:

• Avcılık ve toplayıcılık devam etmiştir.
• Mikrolit ile alet edevat yapımı başlamıştır.

Yeni Taş Devri $MÖ 8.500-5.800$:

• Su kenarlarına yerleşim başlamıştır.
• Tarımsal üretime geçiş yapılmıştır.
• Tüketiciden üretici yaşama geçiş olmuştur.
• İlk defa evler ve köyler oluşmuştur.
• Hayvan evcilleştirme başlamıştır.
• Özel mülkiyet doğmuştur.

Highlight: Konya-Çatalhöyük ilk şehir yerleşimi, Diyarbakır-Çayönü ise ilk köy yerleşimi olarak bilinmektedir.

Maden Devri:

• Bakır Devri: Bakırın işlenmesiyle başlamıştır.
• Tunç Devri: Bakır ve kalayın karıştırılmasıyla elde edilen tunç kullanılmıştır.
• Demir Devri: Demirin işlenmesiyle başlamıştır.

Example: Asurlular, ilk defa Anadolu'ya yazıyı getirmiştir.

Tarihi Devirler

TYT Tarih Konu Anlatımı PDF içeriğinde tarihi devirler ve özellikleri anlatılmıştır. Tarihi devirler, insanlık tarihinin yazının icadından sonraki dönemini kapsar ve dört ana döneme ayrılır:

1. İlk Çağ: Yazının icadı ile başlar $MÖ 3100 - MS 375$
2. Orta Çağ: Kavimler göçüyle başlar $375 - 1453$
3. Yeni Çağ: İstanbul'un fethi ile başlar $1453 - 1789$
4. Yakın Çağ: Fransız İhtilali ile başlar $1789 - ...$

Highlight: Demir Devri'nde tarihteki ilk imparatorluklar kurulmuş, güçlü devletler ortaya çıkmıştır.

Bu dönemlerde sağlam silahlar ve güçlü ordular sayesinde büyük devletler ve imparatorluklar kurulmuştur. Her dönem, kendine özgü siyasi, sosyal ve kültürel gelişmelerle karakterize edilmiştir.

Definition: İmparatorluk, birden fazla milleti ve geniş toprakları yöneten büyük devlet yapısıdır.

TYT Tarih Notları bu şekilde, tarih biliminin temel kavramlarını, dönemlerini ve önemli gelişmelerini kapsamlı bir şekilde ele almıştır.

Tarih ve Zaman

TYT Tarih kısa kısa notlar PDF içeriğinde tarih biliminin temel tanımı ve özellikleri ele alınmıştır. Tarih, geçmişte yaşamış insanların deneyimlerini inceleyen bir bilim dalı olarak tanımlanmıştır. Tarihin önemli özellikleri arasında olayların tekrarlanamaz olması, deney ve gözlem yapılamaması, belgelere dayalı olarak yazılması ve mutlak bilginin olmaması sayılmıştır.

Highlight: Tarihin en önemli özelliği, belgelere dayandırılarak yazılması ve objektif olmasıdır.

Tarih biliminin diğer özellikleri şunlardır:

• Olayların yer ve zamanının belli olması gerekir.
• Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi vardır.
• Olayların üzerinden zaman geçmeli ve olayın geçtiği yerde inceleme yapılmalıdır.

Definition: Tarih, sosyal bir bilim dalıdır ve geçmişteki insan faaliyetlerini inceler.