Türk-İslam Devletlerinde Devlet ve Yönetim Yapısı
Bu sayfada İlk Türk devletlerinde DEVLET TEŞKİLATI ve yönetim anlayışı ele alınmaktadır. Karahanlılar döneminden itibaren şekillenen bu yapı, geleneksel Türk devlet anlayışlarını İslami unsurlarla birleştirmiştir.
Devlet yönetiminde kut anlayışı, ülke hâkimiyeti ve hanedanın ortak mülkiyeti gibi eski Türk gelenekleri devam etmiştir. Hükümdarlar han, hakan, yabgu ve sultan unvanlarını kullanmışlardır. Hükümdarın görevleri arasında devleti idare etmek, orduyu komuta etmek, adaleti sağlamak ve ülkeyi dış tehlikelerden korumak yer almıştır.
Highlight: Hükümdarın bağımsızlık sembolleri arasında hutbe okutmak, para bastırmak, çetr (şemsiye), sancak, otağ, tuğ, nevbet ve tıraz bulunmaktaydı.
Atabeylik sistemi, şehzade ve meliklerin yetiştirilmesinden sorumlu kişileri ifade etmektedir. Bu sistem Orta Asya'da "atag", Büyük Selçuklularda "melik-atabey", Osmanlılarda ise "şehzade lalalığı" şeklinde uygulanmıştır.
Vocabulary: Atabey: Şehzade ve meliklerin eğitiminden sorumlu kişi.
Saray görevlileri arasında Emir-i Alem (bayrak ve sancak sorumlusu), Emir-i Candar (muhafızların komutanı), Emir-i Hacibi'l Hüccab (haberleşme sorumlusu), Emir-i Çaşnigir (yemeklerden sorumlu), Emir-i Şarabdar (içeceklerden sorumlu) ve Emir-i Serhenk (tören ve seyahatlerden sorumlu) gibi görevliler bulunmaktaydı.
