Tarih Bilimi ve Türk-İslam Devletleri
Tarih bilimi belli adımlarla ilerler. Önce bilgileri tarama yaparak buluruz, sonra bunları tasnif ederek sınıflandırırız. Daha sonra tahlil aşamasında bilgilerin yeterliliğini çözümler ve tenkit ile güvenilirliğini kontrol ederiz. Son aşamada ise terkip ile sentezleme yaparız.
Tarih biliminin birçok alt dalı vardır. Epigrafi yazıları incelerken, Etnoloji toplumun ırk yapısını araştırır. Etnografya kültürleri, Filoloji dilleri inceler. Heraldik bayrak ve mühürlerle ilgilenirken, Paleografya eski yazı türlerini ve Nümizmatik paraları inceler.
İslamiyet öncesi Türk devletlerinde önemli gelişmeler olmuştur. Yazıyı ilk bulan Türk devleti Göktürkler'dir. Asya Hun Devleti'nin hükümdarı Mete Han onlu sistemi kurmuş ve ikili teşkilat sistemini oluşturmuştur. Bu sistemde ülkenin doğusunu kağan, batısını ise hanedandan birisi yönetirdi. Uygurlar ise yerleşik hayata geçen ilk Türklerdir ve bu geçişle beraber Maniheizm dinine geçmişlerdir.
📌 Unutma! Türk devlet geleneğinde ülke hanedan üyelerinin ortak malı sayılırdı. Bu yüzden ikili teşkilat sistemi gibi uygulamalar, devlet yönetiminde aile üyelerinin rol almasını sağlıyordu.
İlk İslam devleti, Medine Sözleşmesi'ne dayanan ve Hz. Muhammed'in yönettiği Medine şehir devletidir. Hz. Muhammed'in ölümünden sonra halifeler devleti yönetmeye devam etmiş, İslam'ın yayılışıyla geniş alanlara hâkim olmuşlardır. Tarihsel olarak bu dönemleri şöyle sıralayabiliriz: 632-661 yılları arası Dört Halife Dönemi, 661-750 yılları arası Emevi Halifeliği ve 750-1258 yılları arası Abbasi Halifeliği.