Tarih Bilimi ve Özellikleri
Tarih, geçmişteki insan faaliyetlerini yer, zaman ve neden-sonuç ilişkisi içinde, objektif bir şekilde belgelerle inceleyen bilimdir. Siyasi olaylar (Cumhuriyet İlanı), kültürel gelişmeler (yazının icadı), askeri durumlar (Malazgirt Savaşı) ve dini olaylar (İslamiyet'in doğuşu) gibi birçok alanı kapsar.
Tarih biliminin kendine özgü özellikleri vardır. Geçmişteki olaylar tekrarlanamaz ve deney-gözlem yapılamaz. Her tarihi olay belirli bir yer ve zamanda gerçekleşir ve belgelere dayanılarak incelenir. Ayrıca neden-sonuç ilişkisi içerir, geleceğe ışık tutar ama kesin bilgiler vermez.
Merak Uyandıran Not: Tarihte "olay" ve "olgu" farklı kavramlardır. Olay (Malazgirt Savaşı gibi) biriciktir ve tekrarlanamaz, somut bir yer ve zamanda gerçekleşir. Olgu ise (savaşlar gibi) geneldir ve birçok örneği vardır.
Tarihçiler çalışırken farklı kaynak türlerinden yararlanırlar. Birinci el kaynaklar olayın geçtiği döneme ait belgeler ve buluntulardır. İkinci el kaynaklar ise olayın geçtiği döneme yakın veya o dönemin kaynaklarından faydalanılarak oluşturulan eserlerdir. Sözel kaynaklar (destanlar), maddi kaynaklar (tabletler), görsel kaynaklar (fotoğraflar) gibi çeşitli kaynak türleri vardır.
Tarih, diğer birçok bilim dalıyla işbirliği yapar. Coğrafya (yer bilgisi), kronoloji (zaman bilgisi), arkeoloji (kazı bilimi), paleografi (eski yazıları inceleme), sikkografi (paralar), antropoloji (insan toplulukları) gibi yardımcı bilim dalları tarihe destek olur.
Tarihte dönemler genellikle önemli olaylar esas alınarak ayrılır. Türkler tarih boyunca farklı takvimler kullanmıştır: En eski Oniki Hayvanlı Türk Takvimi, İslamiyet'in kabulüyle Hicri Takvim, mali işlerde Rumi Takvim ve günümüzde kullandığımız Miladi Takvim bunların örnekleridir.