Türk Boyları ve İslamiyet Öncesi Son Dönem
Hazarlar, Musevilik'i benimseyen ilk Türk devletidir. "Pax Hazaria" olarak bilinen dinsel hoşgörü politikası izlemişlerdir. Yönetimde 7 kişilik "Kamenton Meclisi" bulunurdu. İbni Fadlan seyahatnamesinde Hazarlardan bahseder.
Bulgarlar Kubrat Han önderliğinde önemli bir güç olmuş, sonrasında Tuna Bulgarları ve İtil Bulgarları olarak ikiye ayrılmışlardır. Asparuh ile güçlenen Tuna Bulgarları, zamanla Slavlaşarak Türk kimliklerini kaybetmişlerdir.
Karluklar, Kumanlar ve Kıpçaklar önemli Türk boyları arasındadır. Kumanlar için yazılan Codex Cumanicus adlı sözlük, önemli bir dil mirasıdır. Peçenekler, Kumanlar ve Oğuzlar arasındaki mücadeleler Dede Korkut Hikayeleri'ne konu olmuştur.
Oğuzlar en kalabalık Türk boyudur ve Kınık boyu, Selçukluların ve Osmanlıların atalarıdır. Türkmenler de Oğuzların Müslüman olan kollarını temsil eder. Gagavuzlar ise Hristiyan kalan Oğuzlardır.
Önemli Not: Kavimler Göçü'nden İslamiyet'in kabulüne kadar geçen süreçte, Türklerin farklı dinleri (Şamanizm, Budizm, Maniheizm, Musevilik, Hristiyanlık) deneyimlemeleri, kültürel zenginliklerinin ve uyum yeteneklerinin göstergesidir!