Kimyasal Tepkimelerin Hızları
Hayatımızda gördüğümüz kimyasal tepkimeler farklı hızlarda gerçekleşir. Havai fişek patlamaları saniyeler içinde olurken, demirin paslanması günler veya haftalar sürebilir. Bazı jeolojik tepkimeler ise (kömür ve petrolün oluşumu gibi) milyonlarca yıl alabilir.
Bir tepkimenin hızını ölçmek için çeşitli yöntemler kullanılır. Tepkime sırasında oluşan renk değişimi, çökelti oluşumu, elektrik iletkenliği değişimi, basınç veya hacim değişimi gibi özelliklerden yararlanarak hızı izleyebiliriz.
Kimyasal tepkimeler faz durumuna göre ikiye ayrılır: Homojen tepkimeler tüm maddelerin aynı fazda olduğu tepkimelerdir. Heterojen tepkimelerde ise farklı fazlarda kimyasal türler bulunur.
Ortalama tepkime hızı, belli bir zaman aralığında giren ya da çıkan maddelerin miktarındaki değişimi ifade eder. Kimyasal tepkimelerde genellikle tepkime ilerledikçe hız azalır. Tepkimenin belirli bir andaki hızına ise anlık hız denir.
💡 İpucu: Tepkime hızını anlayabilmek için, bir bardak sıcak çayın soğumasını düşünün. Başlangıçta hızlı soğur, ancak oda sıcaklığına yaklaştıkça soğuma hızı giderek azalır.