Kimyasal Tepkimeler - Temel Kavramlar
Gündelik yaşamda sürekli kimyasal tepkimelerle karşılaşıyorsun! Sabah kahvende şeker çözündüğünde, yapraklar sararırken, hatta beyninde yeni bir bilgiyi öğrenirken bile kimyasal tepkimeler gerçekleşir.
Kimyasal tepkime, bir veya daha fazla maddenin tamamen yeni maddelere dönüşmesi olayıdır. Bu dönüşümü gözlemek için beş önemli işaret var: renk değişimi, çökelti oluşumu, gaz çıkışı, iletkenlik değişimi ve ısı değişimi. Bu işaretlerden birini gördüğün zaman kimyasal bir değişim olduğunu anlayabilirsin.
Kimyasal tepkimeleri kimyasal denklemler ile ifade ederiz. Örneğin doğal gazın (metan) yanması: CH₄ + O₂ → CO₂ + H₂O şeklinde yazılır. '+' işareti tepkimeye girenleri, ok ise ürünleri gösterir.
💡 İpucu: Kimyasal tepkimeleri tanımak günlük hayatta çok işine yarar - yemek pişirmekten temizlik ürünleri kullanmaya kadar!
Kütlenin Korunumu Kanunu gereği tepkime denklemlerinde atom sayıları eşitlenmeli. Bu yüzden denklemleri denkleştirmek gerekir: CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O gibi. Fiziksel durumlar da parantez içinde belirtilir: (g) gaz, (s) sıvı, (k) katı, (aq) suda çözünmüş.
Kimyasal tepkimelerde atom sayısı, toplam kütle, proton/nötron/elektron sayısı korunur. Ama molekül sayısı, madde türü, hacim, renk, koku gibi özellikler değişebilir. Denklem denkleştirirken formüllerin önüne katsayı yazarız, ama formülleri asla değiştirmeyiz!