Sıvıların Özellikleri ve Dayanıklılık
Bu bölümde sıvıların özellikleri, özellikle suyun sıcaklığa bağlı davranışı ve karışımların özkütlesi incelenmiştir. Ayrıca dayanıklılık kavramı ve bunu etkileyen faktörler ele alınmıştır.
Highlight: Suyun 0°C'den 4°C'ye kadar ısıtılırken hacmi azalır, kütlesi artar ve 4°C'de yoğunluğu maksimum değere ulaşır.
Sıcaklığın özkütle üzerindeki etkisi grafiklerle gösterilmiştir. Katı ve sıvıların sıkıştırılamazlığı nedeniyle basınç değişiminin özkütle üzerinde etkisi olmadığı, ancak gazlarda olduğu belirtilmiştir.
Definition: Karışımların özkütlesi, karışımı oluşturan sıvıların özkütleleri arasında olup, hacimce fazla olan sıvının özkütlesine daha yakındır.
Karışımların özkütlesi için formüller verilmiştir:
- Genel formül: d(karışım) = M(top) / V(top)
- Eşit hacimli sıvılar için: 1/d(x-y) = 1/2(1/d1 + 1/d2)
- Eşit kütleli sıvılar için: d(x-y) = 2d1d2 / (d1+d2)
Vocabulary: Dayanıklılık, bir cismin üzerine uygulanan kuvvete direnme yeteneğidir.
Dayanıklılık konusunda şu önemli noktalar vurgulanmıştır:
- Cismin boyutları arttıkça dayanıklılığı azalır.
- Katı cisimlerde dayanıklılık, en büyük kesit alanının hacme oranıyla doğru orantılıdır.
- Tabana dik yükselen düzgün geometrik cisimlerde dayanıklılık yükseklikle ters orantılıdır.
Example: Ağır nesneleri taşıyan iplerin kalın ve örgülü olması, gökdelenlerde kolon sayısının çok olması ve Mısır piramitlerinin kare piramit şeklinde olması dayanıklılığa örnektir.
