ELEKTRIK AKIMI
Elektrik akımı, bir iletken üzerinden akan elektrik yüklerinin hareketidir. Matematiksel olarak akım (i), birim zamanda geçen yük miktarıdır ve formülü i=tq şeklindedir. Akımın yönü, elektronların hareketinin tersi olup, artı kutuptan eksi kutuba doğrudur.
Direnç, elektrik akımının geçişine karşı gösterilen zorluktur ve R ile gösterilir. Bir iletkenin direnci R=ρAL formülü ile hesaplanır. Direncin büyüklüğü, telin uzunluğuyla doğru orantılı, kesit alanıyla ters orantılıdır. Hatırlaması kolay bir ipucu: "UZUN, İNCE bir yoldayım" cümlesi yüksek dirence işaret eder!
Elektrik ölçüm aletlerinden ampermetre akımı ölçer ve devreye seri bağlanırken, voltmetre potansiyel farkı ölçer ve devreye paralel bağlanır. Reosta ise ayarlanabilen bir dirençtir ve değeri değiştirilebilir.
Ohm Kanunu, elektrik devrelerinin temel prensibidir. Bir iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkının, akım şiddetine oranı sabittir ve bu oran direnci verir: iV=R
💡 Pratik İpucu: Dirençleri seri bağladığınızda toplam direnç artar $R_{eş} = R_1 + R_2 + R_3$, paralel bağladığınızda ise toplam direnç azalır $\frac{1}{R_{eş}} = \frac{1}{R_1} + \frac{1}{R_2} + \frac{1}{R_3}$. Cep telefonunuzu şarj ederken elektriğin hangi yolu izlediğini düşünün!