Elektrik İletimi ve Madde Türleri
Elektrik farklı ortamlarda farklı şekillerde hareket eder - katılarda elektronlar, sıvılarda iyonlar, gazlarda ise hem elektronlar hem iyonlar elektriği taşır. Bu bilgi sınavlarda sık sık çıkar, mutlaka akılda tut!
Maddeler elektriği iletme yeteneklerine göre üç gruba ayrılır. İletkenler son yörüngelerinde 1-3 elektron bulunan maddelerdir (metaller, tuzlu su gibi). Yalıtkanlar 5-8 elektron içerir ve elektriği geçirmez (plastik, tahta). Yarı iletkenler ise tam 4 elektron içerir ve bilgisayar teknolojisinin temeli olan silisyum ve germanyum gibi maddelerdir.
Püf Nokta: Son yörüngedeki elektron sayısına bakarak maddenin elektriksel özelliğini hemen anlayabilirsin!
Elektriklenme Türleri
Sürtünme ile elektriklenmede cisimlerden biri pozitif, diğeri negatif yüklenir. Cam çubuğu ipekle sürtersen cam pozitif, ipek negatif yüklenir. Ebonit çubuğu yünle sürtersen ise ebonit negatif, yün pozitif olur.
Dokunma ile elektriklenmede yüklü cisim nötr cisme dokunduğunda yük paylaşılır. İki cisim de aynı işarette yüklenir ve yük miktarı yarıçaplarla orantılı dağılır.
Etki ile elektriklenmede cisimler birbirine dokunmaz, sadece yaklaştırılır. Zıt yükler çeker, aynı yükler iter prensibine göre yük dağılımı değişir ama toplam yük aynı kalır.