Tork ve Moment Kavramı
Bir kuvvetin cisimleri döndürme etkisine tork denir. Tork hesaplamak için kuvvet ve kuvvet kolu çarpılır: τ = F · l formülü kullanılır. Sağ el kuralı ile torkun yönünü belirleyebiliriz: dört parmak dönüş yönünü, baş parmak ise torkun yönünü gösterir.
Torkun özellikleri oldukça önemlidir. Eğer kuvvetin doğrultusu dönme noktasından geçiyorsa, tork sıfır olur çünkü döndürme etkisi oluşmaz. Kuvvet çubukla θ açısı yapıyorsa, tork büyüklüğü τ = F · sin θ · l formülüyle hesaplanır.
Denge durumunda iki koşulun sağlanması gerekir: Hem net kuvvet ΣFnet=0 hem de net tork Στnet=0 sıfır olmalıdır. Bu kuralla birçok mekanikte denge problemini çözebilirsiniz.
Dikkat! Dönme noktasına yaklaştıkça tork değişmiyorsa, kuvvetin büyüklüğü artmalıdır. Örneğin, τ₁ = τ₂ ise ve kuvvet kolu azalıyorsa, kuvvet değeri artmalıdır.
Paralel kuvvetlerin bileşkesini hesaplarken, kuvvetler aynı yönlü ise bileşke R = F₁ + F₂ olur. Kuvvetler zıt yönlü ise bileşke R = F₂ - F₁ şeklinde hesaplanır ve büyük olan kuvvete daha yakın bir noktadan geçer. Bileşkenin yönü ise büyük kuvvetin yönüyle aynıdır.