Bağıl ve Bileşik Hareket
Bağıl hareket, bir cismin diğerine göre hareketini tanımlar. Matematiksel olarak bağıl hız, gözlenen hızdan gözlemci hızının çıkarılmasıyla bulunur: Ubag˘ıl=Ugo¨zlenen−Ugo¨zlemci. İki hareketli cismin birbirini duruyor gibi görmesi için aynı yönde ve aynı hızda hareket etmeleri gerekir.
Bileşik hareket ise farklı hızların birleşimidir. Örneğin, akan bir nehirde yüzen bir kişinin karaya göre hızı, kişinin suya göre hızı ile suyun karaya göre hızının toplamıdır. K noktasından L noktasına giderken Vyer=Va+Vy formülü kullanılır (a: akıntı, y: yüzücü). Tersine, L'den K'ye gidişte Vyer=Vy−Va olur.
Akıntıyla aynı doğrultuda hareket ederken, kat edilen mesafe x=va.t ile hesaplanır. Eğer akıntıyla açılı hareket söz konusuysa, nehrin karşı kıyısına geçiş mesafesi d=vy.sinα.t formülü ile bulunur. Hareket sırasında sapma miktarı, akıntı hızına ve geçiş süresine bağlıdır.
💡 Bağıl hareket problemlerinde başarılı olmak için her zaman önce bir referans noktası belirleyin. Kimin kime göre hareket ettiğini doğru tespit etmek, problem çözümünün anahtarıdır!
Akıntıya dik hareket eden bir cismin, karşı kıyıya ulaşabilmesi için hızının akıntı hızından büyük olması gerekir. Eğer la>vy.cosα ise, cisim L noktasının akış yönünün tersine sapar; la<vy.cosα ise akış yönünde sapar.