Fizik Bilimi

Fizik, doğayı kuvvet, enerji, uzay ve zaman ilişkileri çerçevesinde matematiksel hesaplamalar kullanarak inceleyen bir bilim dalıdır. Gözlem ve deneye dayalı olan fizik, evrendeki en küçükten en büyüğüne kadar tüm varlıkları inceleyerek doğal olayların davranışlarını ve özelliklerini matematiksel yollarla açıklar.

Fizik bilimi elde ettiği bilgileri diğer bilim dallarıyla da paylaşarak onların gelişimine katkı sağlar. Örneğin biyoloji disiplini gözün yapısını açıklamak için, coğrafya disiplini su döngüsünü ya da mevsimleri açıklamak için fizik disiplininden yararlanır.

Bilimsel çalışma alanlarının her birine disiplin denir. Tüm bilimsel disiplinler çalışmalarında diğer disiplinlerin elde ettiği bilgilerden yararlanır. Günümüzde ulaşılan bilgi seviyesi, tüm bilim disiplinlerinin elde ettiği bilgileri birbirleriyle paylaşması ile gerçekleşmiştir.

Biliyor muydun? Ülkemizin uzaya çıkan ilk astronotu Alper Gezeravcı'dır. Bir astronotun yetişmesinde ve uzay seyahatinin gerçekleşmesinde fizik biliminin çok önemli katkıları vardır.

Fizik Biliminin Alt Dalları

Fizik biliminin elde ettiği bilgilerin zamanla artmasıyla çalışmaların belirli başlıklar altında yürütülmesi gerekli olmuştur. Fiziğin alt dalları olarak adlandırılan bu başlıklar mekanik, elektromanyetizma, termodinamik, optik, katıhâl fiziği, atom fiziği, nükleer fizik ile yüksek enerji ve plazma fiziğidir.

Mekanik

Kuvvetin madde üzerindeki etkisini, cisimlerin denge ve hareket durumlarını inceler. Makas, çekiç gibi basit makinelerden formüla 1 araçlarına kadar çalışma alanı çok geniştir. Günümüzde inşaat sektörünün gelişmesinin temelinde bu alt dalın katkısı büyüktür.

Elektromanyetizma

Elektrik ve manyetizma alanlarının ilgilendiği bütün konuları kapsamı içine alır. Basit bir pusuladan uydulara kadar elektrik ve manyetik alan içeren her konu ve cihaz, elektromanyetizmanın çalışma alanıdır. Elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasında bu alt dalın önemli katkısı vardır.

Not: 9. sınıf fizik ders notlarında fizik alt dallarını anlamak, ileride göreceğin konularda bağlantı kurmanı sağlayacaktır!

Fizik Biliminin Alt Dalları - Devam

Termodinamik

Maddenin ısı enerjisi ve sıcaklık ile ilişkisini inceler. Meteorolojik olaylardan ısıtma-soğutma sistemlerine kadar ısı ve sıcaklıkla ilgili her durum termodinamiğin inceleme alanına girer. Maddenin ısı alışverişi, basınç ve özkütle gibi niceliklerin maddenin sıcaklığı ile ilgisini araştırır.

Optik

Işığı, ışık olaylarını ve ışığın madde ile ilişkisini inceler. Gölge, yansıma, kırılma, renkler, mercek ve prizmalar optiğin çalışma alanıdır. Optiğin çalışmaları; görüntülemeye dayalı astronomi ve tıp bilimlerinin gelişmesine önemli katkı sağlamıştır.

Katıhâl Fiziği

Kristal yapılı maddelerin ve bileşiklerin özelliklerini, elektrik, manyetik alan, ışık ve ısı ile olan ilişkilerini inceler. Akıllı kumaşlar, leke tutmayan duvar boyaları, şarjlı piller ve güneş pilleri bu alanın geliştirdiği ürünlerdir. Nanoteknoloji ve süper iletkenlik alanları da bu dalın çalışmalarıyla oluşmuştur.

İpucu: Fizik 9. sınıf konu anlatımında sıkça geçen bir bilgi: Günlük hayatta kullandığımız neredeyse tüm teknolojik araçların temelinde fizik bilgisi yatar!

Fizik Biliminin Alt Dalları - Devam

Atom Fiziği

Atomun yapısını, atomik boyutta gerçekleşen olayları, atomların ve moleküllerin birbirleriyle etkileşimlerini inceler. Atom fiziğinin çalışmaları sonucunda kuantum bilgisayarlar, yapay zekâ ve 3D yazıcılar geliştirilmiştir. Bu alanın uygulama alanlarından biri de nanoteknolojidir.

Nükleer Fizik

Atom çekirdeğinin yapısını, çekirdekte gerçekleşen etkileşmeleri ve çekirdek tepkimelerini inceler. Tıpta röntgen, bilgisayarlı tomografi ve PET-CT görüntüleme cihazları bu alanda yapılan çalışmalar sonucu geliştirilmiştir. Gıdaların raf ömürlerinin uzatılmasından tohum ıslahına kadar birçok alanda kullanılır.

Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği

Atom altı parçacıklar ve bu parçacıklar arasındaki ilişkileri inceler. Yıldızların yapısını ve enerjisini inceleyerek bu enerjinin Dünya'da nasıl elde edilebileceğini araştırır. Savunma, uzay ve roket sanayisi, nükleer ve tıbbi atıkların arıtılması ve güçlü LASER ışınları gibi uygulamaları vardır.

Unutma: 9. sınıf fizik 2. ünite konuları, günlük hayatımızda karşılaştığımız pek çok olay ve teknolojinin temellerini anlamana yardımcı olur!

Fizik Bilimine Yön Verenler

Günümüzdeki bilim seviyesine, bilim insanlarının çalışmaları sayesinde ulaşılmıştır. Bir bilim, onunla ilgili çalışmaları ortaya koyan bilim insanlarıyla birlikte anlaşılmaya çalışılmalıdır. Bilim insanlarının doğru anlaşılabilmesi için yaşadıkları zamanın şartları, düşünce yapıları ve bilime bakış açıları da göz önünde bulundurulmalıdır.

İbnülheysem (965-1040)

Basra'da doğdu ve optik biliminin ilk kurucusu olarak bilinir. Deney yaparken kullandığı titiz ve özenli yöntemleri nedeniyle "dünyanın ilk gerçek bilim adamı" olarak adlandırılır. Yaptığı karanlık oda ile görüntüleri bir perde üzerine düşürmüş ve fotoğraf makinelerine ilham kaynağı olmuştur.

Hâzini (12. yüzyıl)

Maddelerin yoğunluklarının ölçülmesi ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Geliştirdiği terazi, günümüzde kullanılan hassas terazilerin ilk örneğidir. "Terazinin doğruluğu, fizik gözlemlerine ve ispatlara dayanır." sözüyle bilime bakış açısının ne kadar ileri seviyede olduğunu ortaya koymuştur.

Bilgi kutusu: Fizik bilimi ile ilişkili kariyer olanakları arasında, bilim insanı olmak kadar mühendislik, tıp fiziği, eğitim ve endüstriyel alanlarda uzmanlaşmak da vardır.

Fizik Bilimine Yön Verenler - Devam

Galileo Galilei (1564-1642)

İtalya'da doğdu ve kendi yaptığı teleskobu ile astronomi bilimine çok önemli katkılarda bulundu. Keşfettiği eylemsizlik yasası ile Newton'ın çalışmalarına yön vermiştir. Newton'ın "Daha ileriyi görebildiysem bunu omuzlarından baktığım devlere borçluyum" ifadesinde kastettiği devlerden biri Galileo'dur.

Johannes Kepler (1571-1630)

Almanya'da doğdu ve gezegenlerin hareketini kendi adıyla anılan üç yasa ile tanımlayarak astronomi bilimine önemli bir katkı sağladı. Bu çalışması, Newton'ın Evrensel Kütle Çekim Kanunu'na dayanak olmuştur. Kepler ayrıca kırıcı teleskop adı verilen bir teleskop geliştirmiştir.

Isaac Newton (1643-1727)

İngiltere'de doğdu. 1687 yılında yayımladığı "Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri" kitabıyla klasik fizik mekaniğinin temelini oluşturmuştur. Evrensel Kütle Çekim Yasası ve hareketin üç yasasını ortaya koyması, bilim tarihinin önemli kilometre taşlarından biridir.

İpucu: 9. sınıf fizik bilimi ve kariyer keşfi konu anlatımında bilim insanlarını tanımak, bilimin nasıl ilerlediğini anlamanı kolaylaştıracaktır!

Fizik Bilimine Yön Verenler ve Bilim İnsanlarının Özellikleri

Albert Einstein (1879-1955)

Almanya'da doğmuştur ve tüm zamanların en iyi teorik fizikçisi kabul edilir. Kütle-enerji denkliği formülü $E = mc²$ bilim dünyasında çığır açmıştır. Fotoelektrik etki yasasının keşfi nedeniyle 1921 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almaya hak kazandı.

Bilim İnsanlarının Özellikleri

Bilim insanları; bilim tarihi boyunca evrenin oluşumu ve işleyişini açıklamak için çalışmıştır. Bu başarıların arkasında bilim insanlarının sahip olduğu bazı önemli özellikler vardır:

• Meraklı olma: Einstein'ın dediği gibi "Bende özel yetenek arayanlar yanılıyorlar, sadece derin bir anlama merakım var."
• Objektif olma: Kişisel düşünce ve önyargılardan arınmış olarak çalışırlar.
• Sabırlı ve kararlı olma: Sonuca ulaşmak için uzun süre çalışabilirler.
• Açık fikirli olma: Yeni fikirleri değerlendirebilirler.

Önemli: Bilim insanı olmak istiyorsan, sadece bilgiyi değil, aynı zamanda araştırma ve sorgulama becerisini de geliştirmelisin. Fizik bilimi ile ilişkili kariyer olanaklarına yönelmek için bu özelliklere sahip olmak büyük avantaj sağlar.

Fizik Bilimi ile İlgili Kariyer Keşfi

Bilimsel gelişmelerin günlük hayata kazandırılması amacıyla bilim insanlarının beraber çalışmaları ve bilgilerini paylaşmaları için oluşturulmuş kuruluşlara Bilim Araştırma Merkezi denir. Bu merkezlerde bilim insanlarının amacı; bilgi ve tecrübelerini paylaşmak, ortak deneyler yapmak ve insanlığa fayda sağlamaktır.

Türkiye'deki Bilim Araştırma Merkezleri:

TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)

1963 yılında kurulan TÜBİTAK, fen bilimlerindeki araştırmaları desteklemek amacıyla çalışmalar yapar. Araç kontrol ekranı, batarya elektrodu, güneş enerjisi santral teknolojisi gibi projeler yürütür.

TENMAK (Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu)

Enerji, maden, iyonlaştırıcı radyasyon, parçacık hızlandırıcıları ve nükleer teknoloji alanlarında faaliyetlerini yürütmektedir. Faaliyet alanlarında yeni ürünler geliştirir ve bilimsel araştırmalar yapar.

Unutma: 9. sınıf fizik 2. ünite özet konuları, kariyer seçiminde ilgi alanlarını belirlemen için önemli bir kaynak olabilir!

Fizik Bilimi ile İlgili Kariyer Keşfi - Devam

Türkiye'deki Diğer Bilim Araştırma Merkezleri:

MTA (Maden Tetkik Arama)

Türkiye'de yer bilimleri ve madencilik alanında arama, araştırma ve analizler yapar. Doğal kaynakların aranması, deprem dalgalarının incelenmesi ve enerji ham madde kaynaklarının tespit edilmesi gibi çalışmalar yürütür.

TUA (Türkiye Uzay Ajansı)

Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri ile ilgili çalışmalar gerçekleştirir. Türkiye'nin uzay ve havacılık alanında ileri ülkeler arasında yer alması için çalışmalar yürütür.

ASELSAN

Türk savunma sanayisinin önder kuruluşlarındandır. Mikrodalga modül ve bileşenlerin tasarım ve üretimini yapan ASELSAN, ülkemizin teknolojik alanda dışa bağımlılığını azaltmaya yönelik çalışmalar yapar.

Fırsat: Fizik bilimi ile ilişkili kariyer olanakları sunum hazırlamak, sınıf arkadaşlarınla bilgi paylaşımı yapmak için harika bir fırsattır. Bu merkezlerin internet sitelerini ziyaret ederek güncel projelerini öğrenebilirsin.

Dünya'daki Önemli Bilim Araştırma Merkezleri

CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi)

İsviçre-Fransa sınırında yer alan CERN, dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarına sahiptir. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda yapılan deneylerden elde edilen verilerle parçacıklar sınıflandırılmaya ve evrenin oluşumu anlaşılmaya çalışılmaktadır. İnternet, ilk kez CERN'de geliştirilmiş ve kullanılmıştır.

NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi)

Amerika'da bulunan ve uzay çalışmaları yürüten önemli bir merkezdir. 1969'da Ay'a ilk insanı göndermişlerdir. Hubble ve James Webb uzay teleskoplarını yörüngeye yerleştirerek uzayı gözlemlemektedir.

ESA (Avrupa Uzay Ajansı)

1975'te Fransa'da kurulmuş uluslararası uzay araştırma ve geliştirme merkezidir. Evren ve Dünya hakkındaki bilgileri artırmak, uydu tabanlı teknolojiler geliştirmek için çalışır. NASA ile birlikte ISS (Uluslararası Uzay İstasyonu) ve Hubble teleskobu projelerinde çalışmıştır.

Geleceğin için: Bilim ve teknoloji alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarda fizik bilimi çok önemli bir yer tutar. Bu kurumları ziyaret etmek veya projelerini takip etmek, kariyer planlamanı şekillendirebilir.