Genetik Özellikler ve Kalıtım Kalıpları
Genlerimizin bazıları diğerlerinden daha güçlüdür. Baskın özellikler (büyük harfle gösterilir, örneğin T), diğer özelliklerin etkisini gizler. Çekinik özellikler ise (küçük harfle gösterilir, örneğin t) ancak baskın özellik yoksa ortaya çıkar.
Kalıtım her zaman aynı şekilde gerçekleşmez. Tam baskınlıkta baskın gen tamamen etkilidir (Tt genotipi, T özelliğini gösterir). Eksik baskınlıkta iki genin karışımı görülür (kırmızı ve beyaz çiçekler pembe olabilir). Kodominansta ise her iki gen de eşit şekilde etkisini gösterir (AB kan grubu gibi).
Genetik bozukluklar, genlerde veya kromozomlarda oluşan değişimlerden (mutasyonlar) kaynaklanır. Kistik fibrozis, hemofili gibi hastalıklar çekinik genlerle aktarılırken, Down Sendromu kromozom sayısındaki fazlalıktan kaynaklanır.
⚠️ Sınav İpucu: Genetik problemleri çözerken Punnett karesi kullanmayı öğrenin. Bu kare, anne ve babadan gelen genlerin yavrudaki olası kombinasyonlarını gösterir ve fenotipleri tahmin etmeye yardımcı olur.