Mantık Nedir ve Temel Kavramları
Mantık, akıl yürütme süreçlerini inceleyen ve doğru düşünme yöntemlerini belirleyen bir felsefe dalıdır. Günlük hayatta hepimiz mantık kullanırız ama bu disiplinin kurallarını bilmek, düşünce hatalarından kaçınmamıza yardımcı olur.
Mantığın en temel kavramlarından biri önermedir. Önermeler, doğru veya yanlış olabilen ifadelerdir. Örneğin "Kediler memelidir" bir önermedir çünkü doğruluğu test edilebilir. Bir diğer önemli kavram ise argümandır. Argüman, bir sonucu desteklemek için kullanılan bir veya daha fazla önerme (öncüller) içeren yapıdır.
Mantık kendi içinde çeşitli türlere ayrılır. Formel mantık, düşüncenin yapısal ve matematiksel yönlerini inceler. Mantıkta geçerlik ve doğruluk kavramları da çok önemlidir - bir argümanın biçimsel olarak doğru olup olmadığını ve içeriğinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığını değerlendirirler.
💡 Pratik İpucu: Günlük tartışmalarda karşılaştığınız argümanları değerlendirirken, önce onların yapısal geçerliliğine, sonra da içeriğinin doğruluğuna bakın. Bu alışkanlık, çelişkili ve hatalı düşünceleri hemen fark etmenizi sağlayacaktır.
Temel mantık kurallarından bazıları çelişmezlik (bir önerme aynı anda hem doğru hem yanlış olamaz), modus ponens (eğer A→B ve A doğruysa, B de doğrudur) ve modus tollens (eğer A→B ve B yanlışsa, A da yanlıştır) olarak sıralanabilir.