Kader ve Kaza İnancının Temelleri
Kader, Allah'ın sonsuz bilgisi ve gücüyle evrende olacak her şeyi belli bir ölçü ve düzen içinde planlaması anlamına gelir. Düşün ki, suyun tam 100 derecede kaynaması bile bu düzenin bir parçası!
Kaza ise, kaderle belirlenen şeylerin zamanı geldiğinde gerçekleşmesi demektir. Yani o suyun uygun şartlarda gerçekten kaynaması kaza örneğidir. Bu inanç, Allah'a iman etmenin doğal bir sonucudur.
Allah'ın kaderle ilgili üç önemli özelliği vardır: İlim (her şeyi bilmesi), İrade (dilediğini yapması) ve Kudret (her şeye gücünün yetmesi). Bu kavramları anlamak, kader inancını daha kolay kavramana yardımcı olacak.
Önemli Not: Evrendeki mükemmel düzen, galaksilerden atomlara kadar her şeyde Allah'ın kaderini görebiliriz. Bu düzen tesadüf değil, planın parçasıdır.
Evrendeki Yasalar ve Düzen
Allah, evrende belirli yasalar koymuştur ve bunlara Sünnetullah denir. Bu yasalar üç kategoriye ayrılır: fiziksel, biyolojik ve toplumsal yasalar. Her birinin kendine özgü kuralları vardır.
Fiziksel yasalar madde ve enerjinin davranışlarını belirler. Buzun erimesi, yağmurun yağması, metallerin ısıyla genleşmesi bunlara örnek. Bu yasalar kesindir ve hiçbir varlık bunların dışına çıkamaz.
Biyolojik yasalar ise tüm canlıların yaşamını düzenler. Solunum, besin zinciri, fotosentez gibi süreçler bu yasaların örnekleridir ve deney-gözlemle kanıtlanabilir.
Toplumsal yasalar ise insanların bir arada yaşamasını düzenler. Adalet, ahlak kuralları, göç gibi konular bu yasaların kapsamındadır ve sebep-sonuç ilişkisiyle çalışır.