Tıbbi Terminoloji Temel Terimler

Tıbbi terminoloji, vücut sistemleri ve hastalıkları tanımlamak için kullanılan özel bir dildir. İşte en çok kullanılan tıbbi terimlerin bazıları:

Ön Ekler ve Anlamları:

• Brady-: Yavaşlık $Brodyacusia: işitmenin azalması, Bradycinesia: hareketlerin anormal yavaşlaması$
• Contra-: Karşıt $Contraindication: istenilen tedaviye engel durum$
• De-/Des-: Yok olma, kaybetme
• Dys-: Zorlu, kusurlu, bozuk $Dysfunction: organ fonksiyonunun bozulması$
• Endo-: İç, içinde $Endocellular: hücre içinde, Endocrine: iç salgı yapan$
• Extra-: Dışında $Extracerebral: beynin dışında, Extrabuccal: yanak dışı$

Hemi- ve İlgili Terimler:

• Hemianopsia: Görme alanının yarısını kaplayan körlük
• Hemiatrophy: Vücudun veya herhangi bir organın yarısında atrofi

Diğer Önemli Ön Ekler:

• Hypo-: Azlık $Hypocalcemia: kan kalsiyum seviyesinin düşüklüğü$
• Infra-: Altında, aşağısında
• Intra-: İçinde $Intraintestinal: bağırsak içinde$
• Inter-: Arasında $Intergluteal: iki kalça arasında$
• Macro-: Büyük $Macrolabia: dudakların büyük olması$
• Micro-: Küçük $Microcephalic: başın normalden küçük olması$

Multi- ve Neo- Terimleri:

• Multi-: Çok, birden fazla $Multiglandular: birkaç bezle ilgili$
• Neo-: Yeni $Neogala: doğumdan sonraki ilk süt$

Peri- Ön Eki:

• Perianal: Anüs çevresinde
• Perihepatic: Karaciğer çevresinde
• Perivascular: Damar çevresinde

Önemli Kavram: Tıp terimleri ve anlamları genellikle Latince ve Yunanca köklerden gelir. Örneğin, "brady" $yavaş$ ve "macro" $büyük$ gibi ön ekler, terime özel bir anlam katar. Bu terimleri bilmek, tıbbi metinleri anlama ve sağlık alanında iletişim kurma becerinizi geliştirir.

Tıbbi Terminoloji Ön Ekler ve Sayılar

Tıbbi terminolojide çeşitli ön ekler, hastalıkları ve anatomik konumları tanımlamada kritik önem taşır. İşte tıbbi terimler sözlüğünde sık kullanılan bazı ön ekler:

Poly- ve İlgili Terimler:

• Polyadenitis: Çok sayıda lenf düğümünün iltihaplanması
• Polycystic: Yapısında çok sayıda kist bulunan

Post- ve Pre- Ön Ekleri:

• Post-: Sonra $Postesophageal: özefagus arkası, Postfibrial: ateşten sonra$
• Pre-: Önce $Prerenal: böbrek önü, Prepubertal: buluğ öncesi$

Diğer Önemli Terimler:

• Prodrome: Hastalığın başlayacağını belirten öncü belirti
• Pseudo-: Yalancı $Pseudoarthrosis: yalancı eklem$
• Quadri-: Dört $Quadriplegic: dört uzvu felçli kişi$
• Re-: Tekrar $Reinfection: yeniden, ikinci enfeksiyon$
• Retro-: Arkasında $Retrosternal: sternum arkasında$
• Semi-: Yarım $Semicircle: yarım ay şeklinde$
• Supra-: Üzerinde $Supralumbar: bel bölgesinin yukarısında$
• Trans-: Geçen $Transcutaneous: deri yoluyla$
• Uni-: Tek $Uninuclear: tek hücreli$
• Xeno-: Yabancı $Xenograft: farklı türler arasında doku nakli$

Renk Terimleri:

• Algo-: Ağrı
• Siyan-: Mavi
• Eritr-: Kırmızı $Eritrosit$
• Melan-: Siyah $Melanin$
• Löko-: Beyaz $Lökemi$

Sayılarla İlgili Terimler:

• Mono-: 1 $Tek$
• Di-/Bi-: 2 $İki$ - Bikuspid: İki uçlu, Diplopia: Çift görme
• Tri-: 3 $Üç$
• Tetra-/Quadri-: 4 $Dört$
• Penta-: 5 $Beş$
• Hexa-: 6 $Altı$
• Hepta-: 7 $Yedi$
• Okta-: 8 $Sekiz$
• Nona-: 9 $Dokuz$
• Deka-: 10 $On$

Konum Belirten Ön Ekler:

• Pre-/Ante-: Önce, önünde
• Post-: Sonra, arkasında
• Allo-/Hetero-: Farklı
• Hiper-: Çok $Aşırı$
• Re-: Geri, tekrar
• Homo-: Aynı
• Pan-: Hepsi, tamamı

Temel Bilgi: Latince sağlık terimleri sisteminde, sayı belirten ön ekler $mono-, di-, tri- vb.$ organ veya sistemlerin sayısını belirtir. Örneğin, "quadriplegia" dört uzvun felcini, "monocyte" tek çekirdekli hücreyi ifade eder. Bu terimleri bilmek, tıbbi tanıları ve anatomik yapıları anlamayı kolaylaştırır.

Tıbbi Terminoloji Son Ekler ve Bileşik Terimler

Tıbbi terminolojide son ekler, teşhis, tedavi ve anatomik yapıları tanımlamada hayati rol oynar. İşte en çok kullanılan tıbbi son ekler:

Temel Son Ekler:

• -ic/-ac: Ait olmak
• -algia/-dynia: Ağrı $Renalgia: böbrek ağrısı, Cephalodynia: baş ağrısı$
• -genic: Oluşan, kaynaklanma $Cardiogenic: kalpten kaynaklanan$
• -genesis: Oluşum $Lithogenesis: taş oluşması$
• -megaly: Aşırı büyüme $Splenomegaly: dalağın aşırı büyümesi$
• -spasm: İstem dışı kasılma $Vasospasm: damar kasılmasına bağlı ağrı$
• -rrhea: Akıntı $Menorrhea: adet kanaması$

Klinik Durumları Belirten Son Ekler:

• -cele: Fıtık $Enterocele: barsak fıtığı$
• -emia: Kan $Uremia: kanda üre bulunması$
• -itis: İltihap, enfeksiyon $Bronchitis: bronş iltihabı$

Tıbbi İşlemlerle İlgili Son Ekler:

• -centesis: Ponksiyon, iğne ile sıvı çekme $Pleuracentesis: pleura ponksiyonu$
• -ectomy: Ameliyatla çıkartma $Tonsillectomy: bademciklerin çıkarılması$
• -tomy: İnsizyon, kesi $Vasectomy: damarın kesilip çıkarılması$
• -ostomy: Delmek, ağızlaştırmak $Colostomy: kalın barsağın karın duvarına ağızlaştırılması$
• -plasty: Onarmak, düzeltmek $Rhinoplasty: burun düzeltme ameliyatı$

Kaynaştırma Ünlüleri:

• Genellikle "o" harfi kullanılır $bazen a, e, i$
• Örnek: Enterostomy $Barsağın karın duvarına ağızlaştırılması$

Geçiş Belirten Ön Ekler:

• Dia-: Geçerek $Dializ: zardan geçerek temizleme$
• Per-: Geçerek $Perkütan: deriden geçerek$
• Trans-: Geçerek $Transfüzyon: damar içine verme$

Aynı Anlamlı Terimler:

• -genesis/-genez: Oluşum $Patogenez: hastalık oluşumu$
• -stenoz: Daralma $Trakestenoz: soluk borusunun daralması$
• -trofi: Beslenme, büyüme $Hipertrofi: fazla büyüme$
• -plazi: Oluşum $Aplazi: gelişim eksikliği$

Diğer Önemli Terimler:

• Ankilo-: Eğri, bükümlü
• Kifo-: Eğri, kıvrık
• Steno-: Dar
• Braki-: Kısa
• Orto-: Düzgün, normal
• -ektosi: Genişleme $Bronşektazi: bronşların genişlemesi$
• -malazi: Yumuşama $Osteomalazi: kemik yumuşaması$
• -oz: Anormal artma $Monositoz: monositlerde artma$
• -peni: Azalma $Trombositopeni: pıhtılaşma hücrelerinin azalması$

Önemli Not: Tıbbi terminoloji terimleri pdf kaynaklarında ve tıbbi terimler sözlüğü dokümanlarında sistemli olarak sınıflandırılır. -itis son eki her zaman iltihabı, -ectomy son eki ise her zaman bir organın veya dokunun cerrahi olarak çıkarılmasını ifade eder. Örneğin, gastritis $mide iltihabı$, appendectomy $apandisitin cerrahi olarak çıkarılması$ anlamına gelir. Bu terimleri öğrenmek, tıp dilinde ne demek sorusunu yanıtlamanızı sağlar.