Toplumsal Etkileşim ve Tabakalaşma
Toplumsal etkileşim, birey ve grupların birbirlerini etkileyerek gerçekleştirdikleri davranışları kapsar. Bu etkileşimler toplumun yapısını belirler. Toplumsal etkileşim sekiz farklı tipte gerçekleşebilir: mübadele (karşılık alma amacıyla ve gönüllü olarak gerçekleşen çift yönlü etkileşim), işbirliği (ortak hedef için birlikte hareket), rekabet (aynı hedef için mücadele), uyum (çatışmaları önleyici işbirliği), uyarlama (tek yönlü uyum), benzeştirme, çatışma ve baskı.
Toplumsal tabakalaşma, bireylerin toplum içinde hak, ödev, yetki ve sorumlulukları göz önüne alınarak hiyerarşik olarak derecelendirilmesidir. Toplumsal sınıf ise benzer yaşam tarzına sahip insanların oluşturduğu kategoridir. Tabakalaşma türleri üçe ayrılır: kapalı sınıf (kast sistemi gibi geçişin olmadığı), yarı açık sınıf (geçişlerin katı kurallara bağlı olduğu) ve açık sınıf (demokratik kurallara göre geçişin serbest olduğu).
Toplumsal hareketlilik ise bireylerin toplumsal yapı içinde yer değiştirmesidir. Dikey hareketlilik, alt tabakadan üst tabakaya geçişi ifade eder (örneğin belediye başkanı olmak). Yatay hareketlilik ise aynı tabaka içindeki geçişleri kapsar ve gelir düzeyi değişmez. Bu hareketlilik mesleki hareketlilik (manavın bakkal olması gibi) veya coğrafi hareketlilik (ülkeler arası göç) şeklinde olabilir.
Düşün & Uygula: Çevrende gördüğün toplumsal etkileşim tiplerini düşün. Hangi etkileşim tipi günlük hayatında daha sık karşına çıkıyor? Türkiye'de toplumsal hareketliliğe örnek verebilir misin?